Reisverslag: Nov 2014 St. Josephs Hospital, Monrovia Liberia. Orientatiebezoek. Geen Ebola

Van: Jan Huijs [mailto:jh@heartware.nl]
Verzonden: donderdag 11 december 2014 14:38
Onderwerp: Ebola test Negatief: Hiep Hiep Hoera!

 

Beste allemaal,

Ik kreeg vanmiddag de uitslag van de Ebola test: die is Negatief: dus GEEN Ebola. Dat is wel heel erg positief! 🙂

Ben er heeeeeel erg blij mee! Het bespaard een hoop gedoe!

Nu zorgen dat ik die koorts (nu nog steeds 39.6) en dat eindeloze hoesten kwijt raak. Blijft erg vermoeiend. Daarvoor volgen later vanmiddag nog onderzoeken. (bloed, roentgen etc). Het meest voor de hand liggend voor de oorzaak van de koorts: een ordinaire griep virus infectie; echter dat hoesten blijft voor mij toch nog een grote vraag. Daar gaan we vanmiddag dan ook naar kijken.

 

Hoop dat het OK is dat ik iedereen met deze ene email informeer.

 

Ik zal jullie op de hoogte blijven houden.

Groet hier uit mijn kamertje! (Nu de dreiging is geweken mag ik er nu weer uit!!!)

Jan

Van: Jan Huijs [mailto:jh@heartware.nl]
Verzonden: maandag 1 december 2014 0:39
Aan: ‘Yoko Huijs’; ‘mariko huijs’; Junko Huijs NL (junko_huijs@hotmail.com)
Onderwerp: Nog een dag! Morgen weer vertrekken!

 

Liefste Yokosan, Mariko, Junko,

Het zit er bijna op! Ongelofelijk!

Het werd een heel, heel intensieve week met enorm veel ervaringen en indrukken!

Vandaag uiteindelijk de autoclaaf op orde gekregen. Test met lading. Om echt goed te weten wat kan en niet kan kost gewoon veel tijd. Bovendien viel enkele keren vandaag (3x) de stroom uit, en moet dan de cyclus opnieuw doen. Uiteindelijk toch in orde bevonden.

Er zullen een aantal dingen gaan veranderen, vooral ook mbt verpakken. Vertel er nog over.

Ook protocol voor wat te doen als de stroom uit valt.

Was vandaag nog eens in de maternity. Gezien hoe er gereinigd en verpakt werd. Ook daar valt veel te verbeteren.

 

Installatie Roentgenapparaat

Het ziekenhuis heeft een nieuw Philips Digitaal Rontgenapparaat. Het staat nog in de kist.

Men heeft moeite het apparaat geĂŻnstalleerd te krijgen vanwege de ebola crisis.

Ik gaf aan dat ik de installatie zou kunnen begeleiden op voorwaarde dat ik mbt dit apparaat een training bij Philips krijg. Ik zou het kunnen doen tijdens mijn volgende bezoek. Het is werk dat verder geen ebola-risikos meebrengt. Zoals ook de autoclaaf. Wat vinden jullie hiervan.

Ik weet beslist nog niet of het gaat gebeuren. Als Philips haar eigen personeel stuurt is dat natuurlijk ook prima.

 

Mail aan familie en vrienden

Gisteren stuurde ik een mail met foto’s aan familie en vrienden. Heb de mails die ik in de afgelopen dagen aan jullie stuurde gedeeltelijk daarvoor gebruikt. Zodat zij ook op de hoogte zijn.

 

Morgen nog een aantal zaken afhandelen. Mijn meetspullen van de autoclaaf afhalen. Nog een test. In de stad inchecken en dan debriefing en overdragen van gereedschappen en materialen.

Het zal nog een drukke dag worden!

 

Nu gauw slapen!

Hoop nog contact te hebben voordat ik vertrek!

KusJePapJan

 

Nog enkele fotos: Vanmorgen naar de kerk met de broeders

Het ziekenhuisgebouw. Er voor hangen de laarzen na disinfectie en reiniging te drogen

Vanmiddag in de Maternity: tijdens het reinigen van instrumentarium moet je het volledig beschermende pak dragen. Bakken zweet gutsen van je lichaam! Ik heb enorm veel respect voor de mensen die het doen!

 

Beste allemaal,

Deze mail had ik eigenlijk eerder willen sturen. Hierbij alsnog! Het zijn flarden van indrukken van de afgelopen dagen.

Mis jullie!

Zondag 30-11-2014
Nog twee dagen te gaan. Vanmorgen naar de kerk. De mis bijwonen in de kapel van de Nuntius. Even de kans ook om iets meer van Liberia te zien dan alleen het ziekenhuisterrein.
Het is zondagmorgen. Rustig onderweg. Weinig verkeer. Afgelopen dagen hoorde ik dat het een chaos was op de wegen door de stad vanwege aankomende verkiezingen. Bizar eigenlijk dat dit nu het gedaan wordt!
Het lijkt een dood normale stad die op een zondagmorgen ontwaakt uit haar slaap. Langs de weg worden we herinnerd aan de tragedie die het land nu al maanden in haar greep heeft. Ebola is not waiting.. Grote bedrijven hebben reclameborden gereserveerd voor de boodschap.
Heineken houdt het bij het verkondigen van de Nederlandse koopmansgeest.
In de kapel de serene rust van de mis; het gezang. De rituelen. Zo bekend; overal ter wereld overeenkomstig.
De preek haakt in op de Ebola epidemie. Gebed om wijsheid om uit deze verlammende hel te komen.
Na afloop nog even gesproken met de kerkgangers. Mensen van alle windstreken. Het blijft een fascinerende gemeenschap. We gaan nog even op bezoek bij Zr. Barbara. Gisteren was ze bij het verlaten van de kerk uitgegleden. Een trapje van twee treden. Even de voet verkeerd en ze ging onderuit. Haar vooet stand haaks op haar onderbeen. Naar het ziekenhuis, het JF Kennendy Momorial Hospital. Ze kende een arts die haar kon en wilde helpen. De voet weer in de kom en nog een foto’s kunnen maken. Het bleek mee te vallen. Haar onderbeen en voet in het gips. Die Barbara! Zij kon het geregeld krijgen. Voor vrijwel niemand is er nog toegang tot reguliere medische zorg!

25-11-2014 (Dinsdag)

Vandaag begonnen hier in het ziekenhuis. Kennismakingsronde. Eerste indrukken van het reilen en zeilen. Super goed ontvangen hier! Men is heel hard aan het werk om het ziekenhuis stap voor stap te heropenen. Eergisteren werd de Maternity officieel heropend. De volgende week zal Peadiatrie aan de beurt zijn. Later de verdere OPD’s.

Er is een triage (eerste filtering) die alle bezoekende patiënten doorlopen. Hier wordt gecontroleerd op ebola; als ze verschijnselen hebben worden ze direct geisoleerd en gaan voor specifieke test. Als die positief is gaat de patient naar een Ebola centrum. Als hij negatief is kan hij/zij hier voor behandeling blijven.

Het is wennen om elkaar niet de hand te schudden! Gisteren bij aankomst op het vliegveld gaf ik bijna direct iemand een hand. Helemaal automatisch. Ben er nu inmiddels van bewust dit verder te vermijden.

Ook bij elk gebouw dat je binnengaat is er het vat met desinfectans.

Ban alle personeel dat komt werken wordt bij de ingang van het ziekenhuis de temperatuur gemeten. Die staat genoteerd op een sticker die men draagt.

Hoorde de verhalen over wat zich hier heeft afgespeeld. Zag de 4 graven van de broeders hier achter aan de rand van het ziekenhuis terrein. Eenvoudige kruisen met de namen.

 

Samenwerking is prima!

Vandaag een indruk van het ziekenhuis gekregen. Over het algemeen heel goed verzorgd.

Als je wat nader naar details kijkt blijkt dat er ook nog enorm veel te verbeteren valt. Beslist ook op de sterilisatieafdeling. De OK’s zijn 2 jaar geleden volledig nieuw ingericht. Echt pico bello.

Probleem blijft nu onderhoud/reparatie. Blijkt ook hier een heel zwak punt!

 

Nu dadelijk eten.

Ik zal jullie proberen op de hoogte te houden.

Vandaag een USB modem gekocht.

Via dit modem kan ik dan toch het internet op. Werkt heel aardig.

Moet nog zien hoe kostbaar het is.

Inmiddels heb ik hier ook een lokale telefoon.

Nummer: +231-880040725

De nieuwe simkaart zit in mijn eenvoudige Nokia.

 

Mijn Smartphone blijft ook aan. Dus ben op beide nummers bereikbaar.

 

Tot heel gauw!

 

27-11-2014

Een drukke dag! De vacuumpomp kreeg een grote beurt. (zie foto’s)

Blijkbaar is dit in het verleden regelmatig door de technici hier gedaan! Petje af!

Geweldig hoe men heeft geprobeerd de pomp aan de praat te houden!

Het pomphuis was doorgeroest; dit was al eerder weer gelast; er wordt met rubber van een binnenband afgedicht. Binnen in de pomp is klep bestaande uit een wat dikker plastic folie. Het origineel was versleten. En vervangen door een stukje plastic van een röntgenfilm.

Echt mooi gevonden. De pomp is inmiddels weer gemonteerd. De vloeibare pakking die ik nog in Arnhem kocht kwam prima van pas. Moet nu echter wel 24 uur drogen. Hoop echt dat het in orde komt. Nu moeten we morgen gaan zien of het inderdaad in orde is gekomen.

De tijd gaat inmiddels alweer dringen!

 

Verder algemeen onderhoud gedaan aan de autoclaaf (filters schoonmaken, deurafdichting schoonmaken en nieuw siliconen afdicht pasta monteren; de nul-instelling van manometers corrigeren enz. We nu klaar zijn voor de eerste echte test. Dat wordt morgen. Blijft spannend!

Ik heb vandaag ook nog kontact gehad met Klaus Knechtskern van KSG. Had hem een email gestuurd met een beschrijving van de problemen die we tegenkwamen.

Hij zou vandaag antwoord sturen! Super!

Heb inmiddels ook gezien hoe er gesteriliseerd wordt met de hoge-drukpan sterilisatoren die men toch nog heeft. Met houtskool als brandstof. Dit lijkt in orde te zijn.

Zal voor deze basis autoclaven nog een gebruikershandleiding maken.

 

Nu aan het werk om tekening van de autoclaaf op orde te krijgen. Die later gebruikt gaat worden voor de training.

Ook straks nog contact met dhr. Klaus Knechtskern. Hoop dat het lukt!

 

Ik houd jullie verder op de hoogte,

Groet hier uit Monrovia,

Jan

28-11-2014

Het werd weer een enorm drukke dag!

Het lijkt er op de we de autoclaaf nu redelijk in bedwang hebben. Nog allen een probleem met de deurontgrendeling.

Vanmorgen was ik even alleen met Mozes, een van de personeelsleden van de OK in de sterilisatieruimte. I gaf aan: we have to pray for the best! Zeg ik wel vaker. Hij vroeg me echter om echt een gebed te bidden. We hebben het samen gedaan. Gebeden voor alles wat hier geweest is; de goede afloop, een gezonde toekomst. Het werd een bijzonder moment. Zo naast de autoclaaf die zijn eerste testrun draaide.

Het geloof speelt hier een enorm belangrijke rol om hoop te blijven houden. Bijna alles wordt mensen hier afgenomen. De ebola lijkt een extra dodelijke zweepslag!

Het is goed hier te zijn; deze gevoelens te ervaren!

Hele warme groeten hier uit Monrovia!

KusJulliePapJan

 

29-11-2014

Vannacht stevige regenbuien. Heerlijk verfrissend, maar later op de dag enorm vochtig en heet. De kleren plakken, ook als je gewoon zit!

Aan de slag vanmorgen; weer een test van de autoclaaf; deze keer controle of de vacuumpomp goed genoeg werkt. Die blijkt voor deze test toch net niet voldoende…

 

Enkele dagen geleden werd de verloskunde afdeling op nieuw geopend. Dit is nu hoog risico gebied. Elke vrouw die hier komt wordt behandeld toch als potentiele drager van het virus. En er zijn dan ook strikte regels voor hygiene.

Er werd gevraagd om de OK van de verloskunde te bekijken en te zien hoe hier nu de afhandeling van het vuile instrumentarium te werk gaat. Ook zou er een sterilisator zijn. Om naar binnen te gaan moet je in full PPE; oftewel in het volledig afdekkende pak. We zouden nu doen alsof er een keizersnee geweest zou zijn.

Aankleden; al binnen enkele minuten gutst het zweet over je lichaam. Helemaal ingepakt. Het meest vervelende blijkt dat de bril heel snel beslaat. Heel lastig om details te herkennen! Vooral voor de doctoren/chirurg een groot probleem! Uiteindelijk komen we bij de plek waar het reiningen gedaan zou worden; maar toch een probleem: de instrumentenset is er niet. Dit bleef een oefening; geen echte patient. Er blijken nog problemen in het navolgen van de kleding protocols; het beschikbaar zijn van kritische materialen. De puntjes moeten echt nog op de i worden gezet! Een fout bij een daadwerkelijke ebola patient kan tot dramatische gevolgen leiden. Dit bewustzijn moet bij de staf doordringen. Alles moet met militaire precisie en discipline gedaan worden. Als in een gevecht tegen een reële vijand, die ook echt dodelijk kan toeslaan en dit ook al vele malen heeft gedaan. De arts die de leiding heeft van de oefening geeft krachtige aanwijzingen als het niet klopt. Het is echt een zaak op leven en dood. Met onzorgvuldigheid of fouten breng je niet alleen jezelf in gevaar, maar het hele team en eigenlijk alle mensen in het ziekenhuis. Die boodschap moet nog echt doordringen!

Na een uur in het pak drijft het zweet over het hele lichaam. We worden –nog in pak- met disinfectiemiddel afgespoten. Dan uitkleden. Het uitkleden is echt een stuk lastiger dan het aandoen. De buitenkant is mogelijk besmet. Na elke handeling: handen wassen in 0.5% chlooroplossing. Na verwijderen van het schort, Na buitenhandschoenen uit; na afnemen van bril, na afnemen van mondmasker, na uitdoen van het pak, het uitdoen van de binnenhandschoenen. Steeds: handen wassen. Een enorme procedure. Het binnenpak is drijf nat. Maar het voelt goed weer gewoon burger te zijn!

Er ligt een mevrouw in de verloskundeafdeling, die hoogstwaarschijnlijk vandaag haar Keizersnede zal gaan krijgen.

De protocols moeten dan echt strikt opgevolgd gaan worden.

 

Intussen nog een test met de autoclaaf gedaan. Ziet er goed uit. Maar de deur wil nog steeds niet vrijgegeven worden. Nog een probleem om op te lossen…

 

Heb nog twee dagen te gaan. Ongelofelijk hoe de tijd weer voorbij schiet!

Ondanks alles voelt het goed hier te zijn. Het is zooo goed om te zien hoe men probeert ebola onder de duim te krijgen, en ook de reguliere zorg weer terug te brengen! Het vraagt enorm veel van de staf; van iedereen die ermee te maken heeft. Voel het als een voorrecht hier aan een kleine bijdragen te kunnen geven!

Warme groet hier vanuit St. John of God Hospital,

Jan

 

Reisverslag 22-4-2014. Los Banos, Philippijnen. Another glimpse of paradise

Beste allemaal

Inmiddels al meer dan een week hier in Los Banos.

Afgelopen dinsdag op stap met Romels oom Joel… Het werd een bijzondere tocht!

Dinsdagmorgen 22 april.

Afgesproken met Joel, oom van Romel, om rond 7:00 uur bij het gemeentehuis van Los Banos te zijn. Noel, Romels broer, brengt me met de auto naar de plek. Na wat zoeken vinden we elkaar. Al in Nigeria heb ik met Romel over Joel gesproken. Hij is een mysticus; door de dingen die in zijn leven gebeurden is hij die richting gegaan. In het verleden werkte hij de overheid bij onder andere het kadaster voor het in kaart brengen van nog witte gebieden op de kaart van het land; later als manager voor een steunprogramma aan een groepen mensen die in de bergen wonen; via het overheidsproject werd hen geholpen een vorm van levensonderhoud op te bouwen. Door veranderende inzichten van een nieuwe regering is dat project afgebroken. Hij begon voor zichzelf met een suikerriet plantage. Had 160 gezinnen daarbij betrokken met alles wat bij komt kijken aan gebouwen, vrachtwagens, pers, tractors etc.

Dit is allemaal weer veranderd. Hij verliet alles, zijn gezin, zijn bedrijf. En leeft nu alleen, en verdiepte zich in het esoterische. Datgene wat is maar niet direct toegankelijk.

Doel van onze wandeltocht: een waterval op de Mount Makiling een berg omgeven met mystiek, even buiten de stad. De zon staat al flink hoog maar is te dragen. Geen wolkje aan de lucht. Na een halfuur aan het begin van het bos. We gaan van de weg of een paadje in. Wat oorspronkelijk een verharde weg geweest blijkt te zijn; in de 50iger jaren aangelegd voor grote padvinderijbijeenkomsten op de berg. Langs het pad veel bananenbomen, dacht ik. Maar nee, het blijken bloemdragende “bananenbomen” te zijn: drager van de Birds of Paradise; de eerste die we zien zijn fel rood. Ze verschijnen tussen de stam en de afscheiding van een blad. Met een adembenemend mooie geometrie, kleurzetting; schoonheid. Sommigen echt in de vorm van vogels. Als ze hoog genoeg zijn gaat de bloem naar beneden hangen en krijgen ze hun karakteristieke vorm.

Verscholen tussen de bomen de boerderijtjes; opgetrokken uit bamboo en golfplaten. De boeren telen bananen en de bloemen. Twee kinderen begeleiden ons een stuk. Voor een van de huisjes scharrelen kippen; ze zitten met een poot met een touw vast. We spreken de grootmoeder van de familie aan. Ze zit in haar hangmat. Kijkt voor zich uit. Haar kleinkinderen komen nieuwsgierig kijken. We lopen het bos in. Gigantische bomen; sommige omkneld door klimop-achtige parasiet-planten; die als knellende kabels zich aan de boom vasthouden. Het bladerdak hoog boven ons. Wortelstrukturen aan de basis van de bomen al even indrukwekkend. Een grote boom staat met zijn zoekende wortelstelsel op een rots. De vormen doen denken aan de vormen van een electronenmicroscoop-foto die ik zag van fibrinevezels van stollend bloed. De zelfde lijnen; dezelfde structuren. Bizar. De mechanismen van het leven op die verschillende schaalgroten lijken de zelfde oorsprong te hebben. Uiteindelijk zullen de wortels de rots doen splijten. De enorme boom weet zijn evenwicht te houden; door het doen groeien van wortels op de juiste plek. Wat is hier het sturende mechanisme? De boom moet weten hoe te korrigeren als het gewicht van de boom erboven zich verplaatst door de wind, of door het afbrokkelen van de rots; of door gewicht van groei van takken, bladeren en vruchten..

Een andere boom met zijn vijgachtige vruchten. De vruchten lijken direct uit de stam te groeien. Bij nader bekijken blijkt dat het waarschijnlijk de vruchten van een klimop-parasiet-achtige plant is die aan de stam omhoog groeit. Terwijl we lopen wordt het geluid van water steeds duidelijker. Uiteindelijk de hoge rots; vanaf 20 m hoogte stort het water zich over de rotsen naar beneden in een klein meertje. Een vlek van zonlicht in het meertje door een klein gat in het bladerdek boven ons. We drinken het water dat door de rotsen naar buiten sijpelt. We praten. Horen de mengelmoes van vogels, het neerstortende water; de reflecties van geluid door de ons omringende rotsen. Als een eeuwige zang. Er zouden hier geestelijke wezens wonen. Een hele hierarchie aan wezens. Die onze met gesprekken meeluisteren. Hij vertelt over zijn voorbije leven; en dat wat hij denkt dat komen gaat. Over het verschil tussen sympathie en compassie; over incarnatie; de verschillende niet-stoffelijke lichamen; het dienen van de wereld. De Christus in ieder van ons.

We wassen ons in het water; koud. Maar het voelt  zooo goed; na die wandeling; waarbij ik drijfnat werd van het zweet. Het meertje in. Drijven onder het neerstortend water. Het eindeloze geruis, een soort eeuwig lied van water en diergeluiden. A glimpse of paradise; zo voelt het nu ook weer; zoals 4 jaar geleden; ook hier in de Filippijnen toen ik voor het eerst de onderwaterwereld kon bewonderen.

Na een uur van gesprek, een broodje, genieten; luisteren; het frisse water, is het tijd voor de terugtocht. Kijk omhoog, het groene bladerendek. Zie grote gevleugelde zaden hoog van een boom naar beneden draaien. Het vruchtlichaam als een boemerang; het zaad in het midden met aan beide zijden plasticachtige, doorschijnende vleugels; in een sierlijke draaiende bewegen komen ze naar beneden. Fantastisch  mooi ontwerp voor een zaad. Ontworpen voor uitsluitend dit moment: het naar beneden komen. De val vertragend; mogelijkheid gevend verder van de boom te laten neer te komen. Blijf mijn grote vragen over evolutie hebben. Het concept om valvertraging in te bouwen; dit met een doorzichtig plasticachtige folie; met de exact juiste vorm om de draaiing te veroorzaken. De geest kan niet bevatten dat dit door steeds veranderende mutaties van het dna gebeurt.

 

We komen terug bij de verharde weg. Op een zijtop van de berg een is enorme betonnen pyramide gebouwd; een soort aztekentempel. De bewaker van het terrein vertelt: Het blijkt een enorm theater te zijn waar in februari-maart grote voorstellingen worden gegeven. Binnen in het half-open gebouw geeft het de indruk van een enorm ruimteschip; zoals van de film E.T. van Steven Spielberg. Joel loop naar de overkant; in het tegenlicht van de zon; verschijnt er als de contouren van een ExtraTerrestrial, die zijn eerste contacten met een humanoid wil maken.

Vanaf de berg hebben we een adembenemend uitzicht op het Laguna meer; met grote plantages op de voorgrond, overgaand in de laagvlakte, naar het grote meer. Een kleine caldera van een oude vulkaan. Met water volgelopen. Verderop in het meer grote vis-boerderijen voor onder andere Talapia. Aan de horizon een langwerpig eiland: Wonder Island. Joel kent de eigenaar en ziet mogelijkheden er misschien naar toe te gaan.

Het paradijsgevoel. De Filipijnen; haar schoonheid. We genieten van het uitzicht; laat het op me inwerken.

We vervolgen onze weg weer naar beneden, door de plantages; langs kleine boerderijtjes; de oerbosgeluiden; het groene dak van de bomen; en dan plotseling weer bij de verharde weg van waar we vertrokken. Langs de weg een stalletje waar  een mevrouw haar kokosnoten aanbiedt. Oh man wat blijkt dat overheerlijk. De koele drank met die heerlijke verfrissing; het zachte witte vlees. De vrucht stelt zich totaal beschikbaar aan ons.

De mevrouw blijk een huidprobleem te hebben; op haar wangen; rond haar neus. Joel biedt aan om te kijken. Haar pinken blijken niet de zelfde lengte. De vingertoppen zijn erg rood. Het zou op hoge bloeddruk duiden. Maar de oorzaak ziet hij dieper. Ze zou door een geestelijk wezen beheerst worden dat haar dit aandoet. Het zou uit haar verdreven moeten worden. Exorcisme zou haar kunnen helpen. Een totaal andere benadering van ziekten dan in onze traditie. Na de gesprekken die we hadden krijg ik toch andere gevoelens over deze gedachtegang. Maar het blijft toch een wereld die verborgen blijft; het esoterische; dat waar Joel zo erg mee bezig houdt.

Genieten van de kokosnoot. Het is 13:00; de zon brandt hoog aan de hemel. We lopen naar beneden naar het punt waar de wandeling begon. Terug in de drukte van de stad; het rumoer van de autos, jeepneys, driewieler-motor-taxis; de winkels, de massa van de mensen.

Ik neem een Jeepney terug richting ons huis. Maar ga naar een “coffeshop” (hier drink je daar gewoon koffie) en drink een cappucino. En probeer de ervaringen verder op me in te laten werken. Het was “another glimpse of paradise”.

 

Gisteren heb ik hier Miso soep gemaakt; kon niet alle ingrediënten krijgen. Maar werd toch heel lekker!

Morgen wil ik een appeltaart bakken… Hoop dat het gaat lukken!

Zr. Monica, nog heel hartelijk dank voor je mail van 1 april! Dank ook voor de tip voor de calender!

Onze poes heet inderdaad Puma! Je geheugen is nog helemaal goed hoor!

Yoko is gisteren uit Japan teruggekomen in Nederland.

Ze heeft er ook Junko ontmoet! Ze hebben een hele goede tijd samen gehad!

Ik kom op 20 mei weer naar huis.

 

Allerbeste wensen hier uit Los Banos. Hoop je in de komende weken af en toe op de hoogte te houden!

Ook heel veel groeten van Romel, Noel (Romel’s broer) en Hyna (vrouw van Noel)!

Jan

Reisverslag 16-08-10, Manila, Filippijnen: A glimpse from paradise

Beste Allemaal,
De laatste morgen in de Filippijnen. Ben nu in een hotel dicht bij het vliegveld van Manilla, de hoofdstad, die uitgroeide tot een metropool met 13 miljoen inwoners… Onvoorstelbaar…
Mijn excuses dat ik niet eerder van me liet horen…

De dagen voordat ik uit Nederland vertrok brachten een confrontatie met de essentie van het leven.
Tijdens ons laatste bezoek aan hem stierf onze vriend Henk Heimans. We mochten erbij zijn… Terwijl ik zijn hand vast hield vertrok hij… Zie zijn gezicht voor me… Ingevallen gezicht, de ogen naar boven, de mond open… Oh God… Henk, 55 jaar, vriend sinds 38 jaar…
Ben heel dankbaar dat ik bij de begrafenis kon zijn voor het laatste afscheid…

Nu ben ik alweer bijna 4 weken hier in de Filippijnen. Het hele verbrijf waren we in Davao, in het zuiden van Mindanao, het zuidelijke grote eiland.
Alweer enige tijd werken we voor projecten mbt apparatuurbeheer binnen de gezondheidszorg samen met een bureau in Engeland (HealthPartners International). Al heel lang was er de wens om de kennisbasis voor de software uit te breiden. De programmering lag tot nu toe alleen bij mij. Een veel te groot risico, zeker gezien alles wat er in de afgelopen tijd is gebeurd. Ook willen we meer gebruikers trainen die voor projecten ingezet kunnen worden. Via Emma, een Filippijnse mevrouw die we leerden kennen tijdens een project in Malawi, zijn we hier in de Filippijnen terecht gekomen! De afgelopen weken verzorgde Pieter de Ruijter, mijn collega, de gebruikerstraining en werkten we samen aan het verdere systeemontwerp voor enkele nieuwe modules (logistiek en monitoring) voor een groot project dat in Nigeria op stapel staat. Verder had ik de mogelijkheid om Romel (35), onze nieuwe Filippijnse programmeur, in te werken.
Het bleek een heel prettig team! Het lijkt goed te klikken… Naast het vele werkoverleg hebben we verschrikkelijk veel plezier gehad.
We zitten als groep in een appartement van een Nederlandse eigenaar…

Het verblijf hier blijkt heel goed te zijn. Het helpt afstand te nemen, en me op mijn werk te concentreren.
Yoko en Mariko en Junko zijn deze periode in Japan geweest. Uit hun reakties begrijp ik dat het voor hun een fantastische tijd is geweest.. Zij komen morgen (17 augustus), samen met Yoko’s ouders weer in Nederland. Dus ik kan ze ontvangen…

Al met al blijft het een indringende tijd, in alle opzichten!
Ik blijf proberen het beste ervan te maken…
Mijn gevoelens blijven me parten spelen…
Ook dat blijkt toch echt een deel van me te zijn… Heb er vrede mee… Het is zoals het is…
En heeft beslist ook haar fascinerende kanten, waarbij je te maken krijgt met totaal andere facetten van je mens zijn… Maar die enorm verwarrend bleken voor mijn hele gevoelsleven…

Het guesthouse waar we verblijven heeft een zwembad. Maak er vrijwel elke dag gebruik van. Na een dag naar je beeldscherm staren is het een heel welkome afwisseling om de geest vrij te laten en het lichaam stevig bezig te laten zijn. Echt super dat dit hier beschikbaar is…

Op de zondagmorgen ging ik enkele keren met een van de kollegas naar de (rk) kerk… Ik denk dat er minstens 1000 mensen waren. Veel mensen stonden buiten. Enorme belangstelling; enorme devotie… Heel mooi… Ik houd in mezelf nu afstand van de kerk als instituut met haar dogma’s.
Zoek naar mijn eigen geloof, eigen religie… Ik blijf er echter ook van overtuigd dat er binnen de kerk veel positieve elementen zijn.
Het zal een mijlpaal voor de kerk zijn als het met haar eigen tekortkomingen in het reine zal kunnen komen…

Hier is karaoke razend populier. Ik ontkwam er niet aan om me over te geven aan de vraag om mee te gaan. Twee keer hebben we ons laten meeslepen met golden oldies van de Beatles, Abba, Beegees, enz. Heerlijk blijkt het te zijn om jezelf samen met een groepje vrienden gewoon over te geven aan het plezier van het zingen ook al zijn onze stemmen niet als die van Elvis… Heel veel Filippinos blijken trouwens juist wel fantastische goed te kunnen zingen…
Voor hun natuurlijk ook eigen muziek. in de eigen taal, waar bij het natuurlijk om de liefde gaat, maar zeker ook het bezingen van het Filipino zijn, trots zijn op jezelf, het bevestigen dat het goed is, dat je bent wie je bent…

Het prijsniveau van veel produkten blijkt hier een flink stuk lager te zijn… Shopping malls in de grote steden zijn als paddenstoelen uit de grond verrezen. Gigantische centra waar je je tegoed kan doen aan alles wat een mens zich wensen kan. Een oase van koelte in het buiten zo vaak broeierig, klef voelende klimaat… Met een goed gevulde portemonnaie kan je je hart helemaal ophalen… het blijft echter toch iets voor een relatief kleine groep welgestelden…

A glimpse from Paradise

PJ-DavaoSamal20100816ParadiseIslandReadyForTheFerryBoatEarlyMorning_2016x1512 Uiteindelijk kwam er van het bezoeken van toeristische plaatsen weinig terecht. Er lag gewoon te veel op ons bord. Ik ben door alles wat er in de afgelopen jaren gebeurd is enorm veel achter geraakt… waardoor enkele projecten flink in de knel dreigen te raken… We hebben er nu weer een flinke duw aan kunnen geven. En dan toch die laatste dag, gisteren, voor een halve dag naar Samal, een eiland, vlak voor de kust van Davao… Naar Paradise Island Resort… Om 6 uur in de morgen al op een katamaran-veer de sprong naar het eiland. Dat direkt aanmeerde aan het terrein van het resort.
PJ-DavaoSamal20100816ParadiseIslandBeach_2016x1512 Helemaal ingericht op de toerist. Gezinnen met kinderen, die hier een dagje willen genieten. Fantastische helder, heerlijk warm zeewater. Heerlijk gezwommen. Genoten van een ontbijt bij de nog koele zon… Rondkijken. Winkeltjes voor souvenirs… en blijkbaar ook een plek waar je snorkel- en duikspullen kan huren…
PJ-DavaoSamal20100816ParadiseIslandDiveJanGetsInstructionsFromBlu_2016x1512 Ik voelde me opgewonden raken… toch vragen… Het blijkt te kunnen! Binnen een half uur zou ik een proefduik kunnen maken! We hadden nog iets van 3 uur. Dat moest kunnen… Me ingeschreven… moet een contractje over mijn gezondheid en zat al gau met Blu, de instructeur, voor een uitleg over de belangrijkste principes van het duiken: masker, ademen, druk in je oren opheffen. En natuurlijk de verschillende handgebaren voor verschillende situaties. Het was 21 jaar geleden dat ik dit samen met Yoko op Cyprus deed… maar toen bleek het zicht beperkt… en op de plek was er niet al te veel zeeleven..
Vroeg me nu af of mijn lichaam dit nog wel allemaal zou toelaten… Maar vond dat het moest kunnen…
PJ-Davao Samal 20100814 Paradise Island dive Jan with Sea Anemone and fish Voorzichtig het trapje af van de kade… Het water in. Wennen aan het ademhalen. Vooral rustig ademen… zuigen… dan komt de lucht… heel rustig… het blijkt fantastisch te werken… vraagt nauwelijks kracht… Het voelt allemaal wat onwennig met die zware fles op je rug… maar eenmaal helemaal in het water voel je er niets van… Dan het hoofd naar beneden en vervolgens omlaag, voortbewegend met alleen je benen. Onder je ontsluit zich een totaal nieuwe wereld, een nieuw universum met een diversiteit die alles wat ik eerder zag, te boven lijkt te gaan… Het is stil… je hoort alleen het borrelen van de lucht die je uitademt. En onder je schuift de onderwaterwereld onder je door… Vissen met onwaarschijnlijk mooie patronen en kleuren, de meest bizarre vormen van koralen, zeeanemonen en andere wezens die uit een andere planeet lijken te komen… Adembenemend mooi…
PJ-DavaoSamal20100816ParadiseIslandDiveJanAllOKAfterComingUp_1280x960 Als je ooit in de gelegenheid komt dit te doen, laat die kans je niet voorbijgaan! Paradise Island, het resort doet haar naam eer aan. Ik heb het gevoel inderdaad even echt in het paradijs te zijn geweest.

Zit nu in de lounge in de luchthaven van Manila. Met een beetje geluk komt dit nog bij jullie aan…

Hopelijk kom ik morgen veilig thuis, en hoop jullie weer heel gau te ontmoeten,
Uit Manila,
jullie Jan

Reisverslag: 01-07-2007: Israel: Bericht uit Jerusalem

Beste allemaal,

Afgelopen vrijdag kwam ik terug uit IsraĂ«l. Het werd een enorm indringend en enerverend bezoek. Vandaar dit wat langere verslag…

Masada
De zon brandt hoog aan de hemel. Het is heet; rond de 40 graden. Het geel/bruin van het gesteente van de bergen overheerst. Ver beneden aan mijn voeten ligt de Dode Zee. Met een lengte van noord naar zuid van 67 km; van oost naar west zo’n 17 km. Het oppervlak ligt 417 meter onder de zeespiegel en is daarmee het laagste binnenzee ter wereld. In de heiige lucht zijn aan de overkant vaag de bergen van de kust van Jordanië te zien (Foto 00 kaart Israël). Ik sta op een steile oprijzende rots in het gebergte aan de Israëlische kant van de Dode Zee: de rots van het fort van Masada (Foto 01 (van WikiPedia), 02 en 03).

We schrijven het jaar 73. Rome heeft Jeruzalem ingenomen. Het belangrijkste heiligdom van de Joden, de Tweede Tempel, in Jeruzalem is vernietigd. Voor de Romeinen moet het Jodendom van de kaart geveegd worden. Een groep van rond de 1000 rebellen onder leiding van Josephus Flavius vlucht en trekt de woestijn in, naar de Dode Zee en zoekt haar toevlucht hier in het fort van Masada, dat voorheen diende als paleis/winterverblijf/schuilplaats van Koning Herodes de Grote. Met grote verbazing zie ik hoe in de tijd van Herodes hier geleefd werd. Het paleis met zijn prachtige architectuur, de mozaĂŻeken, badhuizen, gigantische voorraadkamers; het ingenieuze systeem van watervoorziening. Vanuit deze vrijwel onneembare plek wilde de rebellengroep (de Sicarii) het jodendom bewaren en zich verdedigen tegen de bezetter. Jaren wisten ze stand te houden.
Uiteindelijk werd een leger van 10.000 soldaten naar Masada gestuurd om het in te nemen. Nog eens rond de 10.000 krijgsgevangen joden moesten mee om het leger te bevoorraden met water en voedsel en het te ondersteunen bij het bouwen van de fortificaties. Er werd een plan beraamd voor de inname van de burcht. Een gigantische helling werd gemaakt onder de Westelijke toegangspoort van de burcht. Over de helling voerden ze materialen aan om bovenaan een belegeringstoren te bouwen. Hierop plaatsten ze een zware stormram waarmee de toegangspoort werd vernietigd. Toen bleek dat het voor de rebellen onmogelijk zou zijn om aan een nederlaag te ontkomen besloot de groep in zijn geheel zelfmoord te plegen. Josephus Flavius, toenmalig historicus en de commandant van de Joodse rebellen, beschreef in detail hoe het in zijn werk is gegaan. In geen geval wilde men in de handen van de Romeinen vallen om vervolgens als slaaf verder te leven. Op die manier werd Masada een symbool van volharding in de strijd voor de vrijheid van het Joodse volk. Tot op de dag van vandaag. Om de het gevoel voor de Israëlische identiteit te benadrukken ontvangen rekruten van het huidige Israëlische leger tijdens een ceremonie hier hun geweer en een bijbel uitgereikt. Commandotroepen krijgen in deze regio zware trainingen, die hier boven in de ruines van het oude fort afgesloten worden. We zijn nu 2000 jaar verder, en nog steeds vechten de Joden om hun identiteit, om erkenning, om hun land. Juist daardoor krijgt deze plek haar diepgang…
De gids roept. We worden de cabine van de kabelbaan ingeleid, die ons comfortabel de 300 meter omlaag brengt en waar de airconditioned bus klaarstaat om ons naar het strand van de Dode Zee te brengen. Dobberen in het zoute water. Een wonderlijk gevoel. Met de armen uitgestrekt, het hoofd naar boven; het lichaam ingesmeerd met de helende zwarte modder van de bodem van de zee. Met boven me de brandend hete zon en voor me de kale bergen van de Hurkanya vallei. (Foto 04)
Training bij sterilisatorfabrikant Tuttnauer
Afgelopen zaterdag (23 Juni) kwam ik in Jeruzalem aan en kreeg een kamer toegewezen hier boven in de 21e verdieping van het Crowne Plaza Hotel met een grandioos uitzicht op het nieuwere deel van de stad. (Foto 05). Van de IsraĂ«lische sterilisatorfabrikant Tuttnauer kreeg ik eerder dit jaar een uitnodiging om een cursus te verzorgen voor hun verkoopteam. Jaarlijks houdt Tuttnauer een salesbijeenkomst in hun hoofdproductiecentrum in Beit Shemesh, ten zuid westen van Jerusalem (Foto 06). Het team uit verschillende verkooppunten in de wereld worden bijgepraat over de nieuwe ontwikkelingen, strategieĂ«n voor de toekomst, de introductie van nieuwe apparatuur. Ook bijscholing vormt een onderdeel. In dat kader kwam de uitnodiging om voor deze groep een korte cursus te verzorgen. Een totaal andere doelgroep dan voorgaande keren, waarbij het vrijwel altijd ziekenhuispersoneel in ontwikkelingslanden was die aan de cursussen deelnam. Een grote uitdaging werd het om voor mensen van een gerenommeerd sterilisatorbedrijf, die eigenlijk al jaren in het vak zitten, iets te brengen dat interessant genoeg is. De cursus wordt gegeven in de Tzora Kibboets (Kibboets = ”samen”), enkele kilometers van de fabriek van Tuttnauer. De Kibboets voorziet in haar bestaan met een gigantische boerderij met rond de 900 runderen; verder is er een grote wijngaard met een bottelarij, een eigen winkel en wijnproeverij. Een deel van het terrein is verhuurd aan onder andere een meubelfabriek en enkele andere bedrijven. Aan het einde van de eerste dag van onze cursus wordt de Kibboets door groot onheil getroffen: Het hele fabriekcomplex brandde die dag tot de grond toe af… (Foto 07)
Tuttnauer is een van de grootste fabrikanten van vooral tafelmodel-sterilisatoren (Foto 09). Elke maand verlaten er rond de 1000 machines de fabriekshal! Voor sterilisatoren zijn dit gigantische aantallen. Er worden machines gemaakt van de meest uiteenlopende maten, vanaf 7.5-liter tot modellen met een kamer van huiskamergrootte (Foto11). Vooral voor de Amerikaanse markt. Hoe kan het anders…Na wat aftasten ontstaat een ontspannen sfeer. Niet in het minst door een wijnproeverij tussen de presentaties door, aangeboden door onze gastheer. (Foto 12). Tijdens de cursus trekken vooral allerlei proefjes en demonstraties de aandacht. Er ontstaan verhitte discussies over validatie, oververhitte stoom en hoe aan de nieuwe normen te voldoen. Zelfs het deel over reinigen, waarover ik erg onzeker was, werd heel boeiend door de vele discussies. Al met al werden het geweldig fijne dagen waarvan ik ook hoop dat het voor de deelnemers een goede tijd werd!Kennismaking met Israël
Twee dagen kreeg ik aangeboden om kennis te maken met het land Israël. De eerste dag werd de trip naar de verzengende hitte van de Dode Zee en Masada. Met daarna, op donderdag, een bezoek aan het oude Jeruzalem. Als eerste stop de Olijfberg. Waar Jezus van Nazareth was om kracht te zoeken in gebed net voor zijn naderende kruisiging. Waar zijn leerlingen in slaap vielen, en waar hij uiteindelijk door soldaten van het Romeinse leger werd opgepakt om overgeleverd te worden aan de Pontius Pilatus, de toenmalige heerser in Jerusalem. Vanaf de Olijfberg hebben we een fantastisch uitzicht over de oude stad: de omringende stadsmuur met daarbinnen de ommuring van de Tempelberg met daarop de el Aqsa Moskee en de gouden Rotskoepel. Vanuit de Olijfberg verwachten de Joden dat de wederopstanding van de mensheid zal beginnen. De berg is één groot kerkhof. Voor veel geld hebben mensen hier een graf gekocht, om straks als eerste erbij te kunnen zijn.

We trekken door de straten van het oude Joodse deel van de stad. Het ademt een sfeer van bijbelse tijden (Foto 13).

 

We volgen een deel van de Kruisweg (Via Dolorosa) van Christus die pal langs de tempelmuur loopt en brengen een kort bezoek aan de Christus’ Grafkerk op de Calvarieberg, de plaats van de kruisiging (Foto 14). We zijn in het hart van de oorsprong van het Christendom…

De Tempelberg; bidden bij de Klaagmuur
Op de Tempelberg werd rond 1000 v. Chr. onder leiding van Koning Salomo de eerste Tempel gebouwd. Deze werd in 586 v. Chr. door de Babyloniers verwoest. In 516 v. Chr. slaagde Cyrus de Grote erin een bescheiden Tweede tempel te bouwen. Rond 19 v. Chr. werd deze door Herodus de Grote volledig gerenoveerd en uitgebreid (Foto 15; tekening WikiPedia). De tempel stond op een groot rechthoekig ommuurd terrein van de heuvel Moriah, die daartoe eerst vlak werd gemaakt. Op dit plateau verrees daarna de nieuwe tempel. Voor een groot deel zijn naast de westelijke muur nu Palestijnse woningen gebouwd, waardoor het grootste deel van de muur aan het oog onttrokken is. Een klein deel is nog zichtbaar: dit deel is bekend als de Klaagmuur. De muur is opgebouwd uit stenen met elk een gewicht van rond de 2.5 ton. Met grote precisie werden ze uitgehouwen en geplaatst, elke laag 2 cm ten opzichte van elkaar versprongen. Aan de rand afgewerkt met een typerend profiel van de Herodiaanse bouwstijl. In 70 n. Chr. werd de tempel door de Romeinen vernietigd. Sindsdien is er geen nieuwe tempel meer herbouwd. In de 7e eeuw werd door de door de moslimgemeenschap op de plek van de tempel de El Aqsa (“meest verre”) moskee gebouwd en ernaast de Rotskoepel (Foto 16).
De rotsplaat onder de koepel markeert de plek waar Abraham zijn zoon Isaac zou offeren aan God. Volgens de Islam zou dit de zoon Ishmael zijn. Ook zou hier op deze plek in de eerste Joodse tempel de Ark van het Verbond geplaatst zijn. Volgens Joodse verhalen zou vanuit deze steen de gehele aarde zijn geschapen. Door de Islam wordt gezegd dat op deze plek Mohammed samen met de engel Gabriël opsteeg voor een nacht-durende reis naar de hemel. De tempelmuur werd een plek van verdriet en verlangen voor de Joden. Waar met verlangen gebeden wordt om het herrijzen van een nieuwe tempel. De tempelberg vormt het centrum van zowel de Islam, het Jodendom en het Christendom en is daarmee door de geschiedenis heen de meest geladen plek ter wereld. De aanhoudende spanningen tussen Israël en de Palestijnen leidde in 2000 tot het begin van de bouw van de door velen controversiële scheidingsmuur die de grens vormt tussen Israël en de (Palestijnse) Westelijke Jordaanoever. Hij zal lopen over de grenslijn die aan het einde van de Israelisch-Arabische oorlog in 1948 werd vastgelegd (Foto 01 kaart Israël). De scheiding zal rond de 703 km lang zijn. 58% van de muur is inmiddels gerealiseerd (Foto 17). De spanningen tussen Israëlis, de Islam, de Palestijnen en de Christelijke wereld zal alleen met grote wijsheid tot een goed einde gebracht kunnen worden. De religieuze gevoelens gaan voorbij de rede, voorbij de menselijke ratio.
Ik was verbaasd dat ik als niet-Jood bij de Klaagmuur mocht komen: deze allerheiligste plek voor de Joden. Honderden gelovigen zijn op het plein; velen staan aan de muur. In gebed; het lichaam heen-en-weerbuigend in de richting van de muur (Foto 18). Sommigen hun handen krampachtig vasthoudend aan de spleten in de muur. De ogen gesloten. Samen met Joodse orthodoxe gelovigen de muur aanraken; bidden. In de ruimte onder de poort naast de muur wordt door een groep gelovigen de Torah (de Joodse leer/wetten) besproken.

 

Even later komt een groepje mensen naar de muur, met een grote, met zilver versierde koker, met daarin een gebedsrol (Foto 19 en 20). Het bleek een onderdeel van het Bar-Mitzvah-ritueel (Bar Mitzvah: iemand voor wie de geboden van toepassing zijn) van een 13 jarige jongen. Op die leeftijd wordt een jongen als voldoende volwassen beschouwd om zelf rekenschap af te leggen van zijn daden. Het is een van de belangrijkste momenten in het Joodse leven…

De Holocaust in 75 minuten: Bezoek aan Yad Vashem
De bus brengt ons naar het museum dat werd ingericht ter herinnering aan de Holocaust. We krijgen een uur en een kwartier. Met indringende beelden, materialen, getuigenissen foto’s wordt de opkomst van het antisemitisme weergegeven. Het ontstaan van de theorie dat het Joden met hun macht, geld en invloed de wereld in het onheil zou storten. Uiteindelijk moest het ras van de aardbodem verdwijnen. Alles werd aangewend om dit te verwezenlijken. Beelden van de opkomst van Hitler, de Kristallnacht, het om zich heen grijpende nationaal-socialisme en de doorvoering van de Endlösung, die het probleem voor eens en voor altijd zou gaan oplossen. Het toenemende verzet, de alliantie tegen de Duitse expansiedrift, de uiteindelijke vernietiging van de Duitse oorlogsmachine en de vorming van de staat Israel. Voor de Joden die in die periode zijn gestorven is hier in Jeruzalem dit monument opgericht. Yad Vashem: “Monument van de namen”, geopend in 1953 en geheel gerenoveerd in 2005 (Foto 21, de ingang van het museum). Aan elke vergaste, neergeschoten, opgehangen of anderszins gestorvene wil men hier een naam teruggeven. Niemand is voor niets heengegaan. Meer dan vier miljoen mensen van de rond zes miljoen die tijdens de Holocaust omkwamen, zijn inmiddels in het register van het museum opgenomen. En nog steeds worden nieuwe namen toegevoegd. Met een brok in mijn keel ben ik door het museum gelopen. Vijf kwartier zijn tekort om te bevatten wat zich heeft afgespeeld. Het doet onrecht aan het leed dat is geleden. Het is een plek om terug te gaan. Om te proberen te doorgronden hoe dit allemaal kon gebeuren. Het vormt een confrontatie met je diepste zelf. In het laatste deel van het museum is aan de binnenkant van een grote conus-vormige koepel de foto van duizenden mensen te zien. Mijn gedachten gaan terug naar de verhalen van mijn vader, de oorlogstijd, het leed, de spanningen, het ondoorgrondelijke van die bewogen periode uit onze recente geschiedenis.

Tunnels langs de Westelijke Tempelmuur
Ronit Neeman, de Joodse mevrouw die de cursus organiseerde, bood aan om donderdagavond, de avond voor vertrek naar huis, de onderaardse gangen bij de Westelijke, 488 meter lange muur van de tempelberg, te bezoeken. Haar vader Herbert en haar neef Graeme, die nu in Engeland woont, gaan ook mee. Ook voor hen is het de eerste keer. Zowel de vader als de neef hebben diepgaande kennis van het verleden van Israël, van de bijbelse geschiedenis, en al gauw raken we in een boeiend gesprek over de oorsprong van het Hebreeuws, de code die in die taal verscholen gaat, het belang van de taal als oorsprong van zowel het Grieks als Romeins en de problemen van het huidige Israël. Dat terwijl we onder de Palestijnse wijk lopen en de gigantische stenen van de muur aanschouwen (Foto 23); we over de stenen lopen waar Christus de handelaren bij de tempel wegstuurde en we praten over de ongerijmdheden van deze tijd, over de zorgen rondom de toenemende invloed van de Islam. We passeren het punt waar men als Jood het dichtste kan zijn bij het Heilige der Heiligen: de plaats van de rotsplaat van het offer van Abraham.
Een deel van de get gangenstel bestaat uit waterkanalen die indertijd de tempelberg van water voorzag (Foto 24). Ik probeer de technische prestaties te bevatten die bij de bouw van de tempel geleverd zijn. Met groot enthousiasme vertellen zowel Herbert als Graeme. Diep onder het huidige loopniveau van de gang werd een paar maanden geleden een badhuis blootgelegd. Voordat mensen indertijd het tempelterrein mochten betreden moest men gereinigd worden. Elke centimeter die hier verder wordt onderzocht kan tot opzienbarende vondsten leiden.

Afscheid
Bij het verlaten van de tunnels kolkt het in mijn hoofd met gedachten: de verbazing, het ontzag, de verbijstering over deze fascinerende plek. Met diepe gevoelens van dank dat ik dit mocht ervaren neem ik afscheid van Ronit, Herbert en Graeme (Foto 25). Even later sta ik weer alleen in mijn kamer van het hotel. De koffer moet ingepakt. Samen met 3 Nederlandse Tuttnauer medewerkers en nog 2 andere mensen van een Nederlandse dealer van Tuttnauer rijden we naar het Ben Gurion vliegveld in Tel-Aviv. Bij aankomst in Nederland is het 15 graden; het is grijs en het regent…

Jan Huijs, Renkum, 01-07-2007

Reisverslag. 16-12-2006 Jakarta, Indonesie: Samenwerking

Beste allemaal,

16 dec 2006, Sukarno Hatta vliegveld in Jakarta. Zojuist aangekomen uit Kupang op het eiland Timor: een van de van de duizenden eilanden die Indonesië telt (Afbeelding 01). Alweer een jaar of 3 geleden werd ik benaderd door de Duitse sterilisatorfabrikant Webeco over de mogelijkheid om hier een kursus sterilisatie te verzorgen. Het ministerie van gezondheid heeft voor de provincie Oost Nusa Tenggara (NTT) een programma opgezet ter verbetering van de gezondheidszorg; het wordt gefinancierd door de Duitse ontwikkelingsbank KfW (Kreditstelle fuer Wiederaufbau). In dit kader kon Webeco sterilisatoren leveren aan 13 ziekenhuizen. NTT is een van de armere delen van Indonesië; Timor is een van de eilanden van deze provincie. Een deel waar ook grote onrust is geweest die enkele jaren geleden uitliepen op hevige ongeregeldheden en resulteerde in 2002 in de afsplitsing van Oost Timor. Het eiland is voor het grootste deel Christen. Vanuit overheidswege is er een grote druk om de Islam tot staatsgodsdienst te verheffen. Vanaf het vroege begin van de onafhankelijkheid van Indonesië is de rivaliteit tussen Christenen en Moslims een heet hangijzer. Door de ongeregeldheden die een triest hoogtepunt hadden in de periode 1999-2001, verloren in Oost Timor bijna de helft van de oorspronkelijke 800.000 inwoners hun leven.

De cursus zou plaatsvinden in Atambua een stadje, aan de grens met Oost Timor.

Na de lange vlucht en een stop in Kuala Lumpur (Maleisië) komen we veilig en wel in Jakarta aan, smeltkroes van 9 miljoen(!) mensen. Indonesië, bijna 46 (!) keer zo groot als Nederland en een bevolking van 250 miljoen mensen een land van ongekende dimensies. Jakarta, een gigantische stad waar miljoenen mensen hun heil zoeken. (Foto 2) Bij aankomst zit het verkeer muurvast. Niet anders dan in de randstad. Het bedrijf dat Webeco vertegenwoordigt heeft haar kantoor in een van de zakenwijken van de stad in een toren met 23 verdiepingen. Het gebouw is eigendom van een zoon van Soekarno. De Islam wordt van staatswege bijna opgelegd. In het bedrijf klinkt op gezette tijden de oproep tot gebed. Tot in het toilet toe… Tijdens de eerste dagen wordt het trainingsprogramma vast gelegd en nog spullen ingekocht en vertaling geregeld; en dan donderdag naar Kupang, met een tussenstop in Surabaya, het westen van Java.

 Vanuit Kupang een rit van 6 uur naar Atambua, aan de zuidkant bij de grens met Oost Timor. Slingerende wegen, vergezichten, en vooral de vriendelijkheid zijn de eerste indrukken. (Fotos 4,5,6,7 )
Ons doel is het ziekenhuis van Atambua: een districtziekenhuis, met 200 bedden (Foto 8). Er zijn 2 artsen,
Een eerste bezoek aan de sterilisatieafdeling geeft in indruk van de toestand. Van de 4 automatische sterilisatoren die onlangs werden geleverd is er geen enkele in gebruik. 3 zijn er buiten werking. De andere wordt niet gebruikt omdat het personeel geen of nauwelijks training heeft gehad en men zich onzeker voelt het apparaat te gebruiken.
  Momenteel wordt er met een halfautomatische Belgische autoclaaf gewerkt van 1982 (Foto 10). Alle electrische componenten zijn inmiddels gesneuveld. Alleen de verwarmingselementen en de schakelaar die deze aan en uitzet overleefden. Maar hij werkt in elk geval nog enigszins…
Verpakken gebeurt in hopeloos verouderd textiel. Er zijn geen enkele sterilisatie controle middelen. Er wordt uitsluitend met de hand gereinigd. De helft van de dag is er geen elektriciteit; althans de generator die dan mogelijkerwijze loopt, kan de sterilisator niet trekken.
Water blijkt een hardnekkig probleem. Na het koken van een liter water uit de kraan ligt een dikke laag kalk op de bodem. De waterverzachter is binnen de kortste tijd verzadigd.
De nieuwe geavanceerde sterilisatoren moeten water van de hoogste kwaliteit hebben om te kunnen functioneren. De nieuwe machines staan er inmiddels 3 jaar. Controle van de tellerstand laat zien dat het gebruik minimaal is. We moeten aan de slag. Met 2 techneuten van Hospitalia, de lokale vertegenwoordiger van Webeco, krijgen we de grote machine redelijk snel aan de praat. (Foto 11). Water problemen blijkt de oorzaak: door kalkafzetting blijft een niveauregelaar hangen en weet de machine niet meer hoeveel water hij heeft. Vervolgens blijkt een nauwe opening in de watertoevoer van de stoomgenerator helemaal dichtgekalkt. Alles wordt schoongemaakt en vervolgens draait hij weer! Wat een opluchting: er moet immers ook voor deze machine geinstrueerd te worden…
Deelnemers van 13 ziekenhuizen zijn uitgenodigd van verschillende eilanden van de provincie. In totaal zijn er 26 deelnemers waarvan het grootste deel techneuten een aantal gebruikers. Een probleem: de taal. Men spreekt vrijwel geen Engels. Alles moet via een vertaler. Een rol vervuld door Markus Tolan, van het eiland Flores. Hij wilde priester (SVD) worden maar het leven besliste anders: hij werd zelfstandig ondernemer en is onder andere duikinstrukteur voor het Marine-life beschermingsprogramma in de provincie NTT.
Ook werkt hij regelmatig in programma’s die door de Duitse ontwikkelingsbank KfW worden gefinancierd. Het klikt meteen. (Foto 12). Hij verstaat en begrijpt mijn woorden direct en weet meteen de goede toon te zetten die respect afdwingt bij de cursisten. In zijn duikopleidingen moet ook serieus gewerkt worden. Het kan je eigen of andermans leven kosten als je je niet aan de regels houdt. Bij sterilisatie is het eigenlijk niet anders. Hij weet het heel goed over te brengen, en regelmatig komen analogieën met de duikwereld boven water. We houden het bij de stap voor stap aanpak.

Van de grond af wordt er opgebouwd: introductie microbiologie, algemene infectiepreventie, natuurkunde, water, stoom, en dan pas de sterilisatoren: van de eenvoudigste tot de nieuwe machines die men nu heeft. (Foto 13). We willen dat er inzicht wordt opgebouwd. Niet uitsluitend het uit het hoofd leren van procedures van knopjes drukken en lampjes of displayboodschappen kijken en dan de klantendienst moeten bellen die straks nauwelijks bereikbaar of onbetaalbaar wordt. Op zondag wilde ik de oude autoclaaf een beurt geven om er de maandag een demonstratie mee te geven. Ik vraag of iemand zin heeft, om op de vrije zondag mee te helpen. De hele groep van 26 mensen biedt zich aan. Op zoveel enthousiasme had ik niet gerekend… Zondagmiddag om 1 uur zouden we gaan; na de mis. Die nacht word ik geconfronteerd met de werkelijkheid onder de zo vriendelijk oppervlakte. Naast het ziekenhuis is de kazerne van het leger. Ook de politiepost is vlakbij. Er ontstaat een conflict tussen deze partijen, er wordt gevochten en geschoten. Een Moslim soldaat vindt de dood; 2 politiemensen raken zwaar gewond. Ze worden alle naar het ziekenhuis gebracht waar we de cursus houden. Er wordt assistentie van de legerleiding in de provinciehoofdstad Kupang opgeroepen. De legerstaf neemt intrek in het zelfde hotel waar wij verblijven en al gauw ziet het er groen van de militairen. Er wordt onderhandeld tussen de partijen. We overwegen of we zullen blijven of toch maar vertrekken voordat het echt uit de hand loopt. Echter de dag is al te ver om nog te gaan en besluiten de nacht te blijven en zouden de volgende morgen bekijken of het veilig genoeg zou zijn om de cursus voort te zetten. We zijn met zijn allen in hetzelfde hotel. Desnoods zouden we daarom eventueel in het hotel verder kunnen gaan. Met al die militairen om ons heen zijn we in elk geval redelijk veilig…

Die avond verschijnt “ons” ziekenhuis op het landelijke TV nieuws. Met spanning en verbazing kijken we naar de beelden… Inmiddels lijkt men door de onderhandelingen tot een akkoord te komen. De volgende dag kunnen we gewoon aan de slag. Er wordt geluisterd, verpakt, en gerepareerd (Fotos 14 en 15). En vooral ook veel gelachen. Over mijn onbeholpen paar woorden Indonesisch. De verhalen van Markus. De sfeer is heel goed. Voor begrip bij de cursisten ben ik echter volledig afhankelijk van Markus. Maar de aansluiting lijkt perfect. We voelen elkaar heel goed aan. Gaandeweg voelt men dat zo’n ingewikkeld apparaat zijn geheimen prijsgeeft, als je hem begrijpt. Er is geen traditional healer meer nodig om een kapotte autoclaaf tot leven te roepen. Het geeft een echte boost als blijkt dat men een van de kleine automaten weer aan de praat krijgt, zonder mijn directe inmenging.
De cursus wordt afgesloten met een test. (Foto 16). Aan theorie valt nog flink veel te verbeteren. Mede doordat er aanvankelijk nog geen enkel naslag materiaal in de eigen taal beschikbaar was. Maar toch is verrassend te zien dat er veel is opgepikt.
Uit de reakties in de eindevaluatie blijkt het belangrijkste te voor de cursisten te zijn dat men meer zelfvertrouwen kreeg. Niet meer zo bang zijn voor dat apparaat boordevol met onderdelen waarvan de functie niet te doorgronden leek. Met zelfvertrouwen aan de slag te gaan door dat je begrijpt wat er aan de hand is. Er wordt echter ook op de beperkingen en de gevaren van te veel zelfvertrouwen wordt gewezen…
Een week is echter niet genoeg om iemand met slechts basale kennis, op te vijzelen naar een ervaren sterilisatortechnicus. Toch staan ze er al gauw voor een groot deel alleen voor. Volgend jaar loopt voor een groot aantal apparaten de garantie af… Dan wordt het menens. Er ligt inmiddels een voorstel om een vervolg aan de cursus te geven. Het zou goed zijn als dit zou lukken.

Tegen het einde van de cursus komt het trainingsmateriaal. Met alle presentaties en zelfs het boek werd binnen 2 weken vrijwel geheel (in een eerste versie) vertaald. Mijn mond viel open. Men heeft daarmee in elk geval achtergrond materiaal…

Het afscheid op donderdag is moeilijk. Hele fotosessies worden er gehouden. We genieten volop.
Samenwerking is cruciaal geweest. Vooral met de Markus. Door hem kon ik communiceren. Optimaal gebruik maken van elkaars kennis en kunde. Elkaar respecteren daarin. Het maakt enorm veel energie los. En lijkt het onmogelijke mogelijk te maken…

Indonesië. Timor, Markus, de cursisten, de gedode militair. Het gevoel van blijheid als de cursisten melden dat de sterilisator werkt. De bloedige recente geschiedenis van Timor, De spanningen tussen Christendom en Islam, corruptie; de warme handdruk bij het afscheid van Gregorius, de locale technicus van het ziekenhuis (Foto 17). Het gaat allemaal nog eens door mijn hoofd, en vervult me met blijheid en dankbaarheid, dit werk te mogen doen…

Terwijl ik dit schrijf realiseer ik me dat ik vergeten ben mijn e-ticket af te drukken. Nu kijken of ik met wat samenwerking toch naar huis kan…

Jan Huijs, Jakarta, 16-12-2006