Ghana Archieven - Sterilization of medical supplies

Article: Appleblad 1985: Lezers Schrijven: Ervaringen in Ghana met Apple //c, AppleWorks en MousePaint

Posted on 3 December 2022 by Jan

In 1984 Jan bought his first computer: an Apple //c. Initially with a portable TV as Monitor. He bought it with Appleworks and Mousepaint as software. An Apple ImageWriter as printer. An impact model printer which proved to be extremely useful for printing stencils!
In this article Jan describes his early experiences with this amazing marvel of computing of its time!

Article: 1982 Bijeen: Wereldpost: Ghana krabbelt uit het dal. Ervaringen als ziekenhuistechnicus in Ghana.

Posted on 3 December 2022 by Jan

Projects/activities/CV: 2010-2019

Posted on 26 May 2016 by Jan

Impression	Year(s)	Local/International Partner organization	Financing oganization	Project/Activities
	5-12 until 11-12-2019	St. Benedict Hospital, Ndanda, Tanzania	Erzabtei St. Ottilien, Germany	Assessment of the sterilization department: findings and recommendations
	28-11 until 4-12-2019	Bugando Medical Centre, Mwanza, Tanzania	Touch Foundation, USA	Assist in assessment of the activities of the maintenance department; taking the sterilization department as a case
	2-11-2019	WFHSS, The Hague, The Netherlands	WFHSS	After Jan’s presentation at WFHSS: A tribute to CSSD staff world wide! Based on Knockin’ on Heaven’s Door by Bob Dylan. With verses adapted to CSSSD staff! Together with Christina Fast, SPECT Foundation, Canada!
	2-11-2019	WFHSS, The Hague, The Netherlands	WFHSS	Presentation: Putting some juice on your lectures and workshops on sterilization: A blend of methods. Also available as Article in journal Zentral Sterilisation 2019-4
	31-10-2019	WFHSS, The Hague, The Netherlands; Meilleur, Japan	Meilleur, Chiba, Japan	Organizing workshop/brainstorm session on Validation, Parametric Release and the position of the Expert Sterile Medical Devices in Dutch Hospitals
	31-10-2019	WFHSS, The Hague, The Netherlands	WFHSS	Assisting in initiating working group on Sterilization in health facilities in Low and Middle Income Countries
	31-10-2019	Erasmus Medical Centre, Rotterdam, The Netherlands	Participants	Facilitating excursion to CSSD of participants of WFHSS from Japan, China and Malaysia.
	28-10-2019	Ziekenhuis Gelderse Vallei, Ede, The Netherlands	Participants	Facilitating excursion to CSSD of particiants of WFHSSS from Japan, China and Malaysia,
	2019-08	Shanghai Honjo Medical, Shanghai, China	Shanghai Honjo Medical, Shanghai, China	Presentation of a 3-day workshop on sterilisation of medical supplies. With focus on steam sterilization legislation, standards, validation and Parametric Release related to steam sterilization Experiences of assisting hospitals setting up their sterilization departments in Ebola effected Liberia
	2018-11-10	Interster, Wormerveer, Nederland. Sterilisatie Vereniging Nederland SVN		Presentation of the new edition of the Dutch version of book during the Annual Conference for CSSD staff (SVN-medewerkersdag) of the Dutch Sterilization Association, at Pathé, Ede. Uitreiking nieuwe boek aan auteur Jan Huijs
	2018-11-13	DTS@Aktief, Oisterwijk Summa College Eindhoven, The Netherlands	DTS@Aktief, Oisterwijk Summa College Eindhoven, The Netherlands	On Nov 13th the final lecture evening of the e-leaning program for staff of sterilization departments took place. 37 students subscribed, There were lectures on microbiology, cleaning and sterilization. Jan presented again the lecture on sterilization.
	2018-08	Interster, Wormerveer, Nederland. Sterilisatie Vereniging Nederland SVN	Interster, Wormerveer, Nederland.	Compiling and publication of the fully updated, new edition of the Dutch version of the book: Sterilisatie van Medische Hulpmiddelen met Stoom. A With a new chapter on packaging systems (Sterile Barrier Systems: SBS)
	2018-07	Sabah Women and Children’s Hospital, Kota Kinabalu, Sabah, Malaysia	Setia Medik Sdn Bhd, Selangor Darul Ehsan, Kuala Lumpur, Malaysia	Two-day workshop for CSSD Staff of the Sabah Women and Children’s Hospital, Kota Kinabalu, Sabah, Malaysia
	2018-07	The hospital of PPUKM: The national University of Malaysia, Kuala Lumpur, Malaysia	Setia Medik Sdn Bhd, Selangor Darul Ehsan, Kuala Lumpur, Malaysia	Two-day workshop for CSSD Staff at the hospital of PPUKM: The national University of Malaysia, Kuala Lumpur, Malaysia
	2018-07	Hospital Sultanah Aminah , Johor Bahru, Malaysia	Setia Medik Sdn Bhd, Selangor Darul Ehsan, Kuala Lumpur, Malaysia	Two-day workshop for CSSD Staff at the Hospital Sultanah Aminah, Johor Bahru, Malaysia
	2018-06	Meilleur Co., Ltd. ミュール, Yachiyo-shi, Japan	Meilleur Co., Ltd. ミュール, Yachiyo-shi, Japan	Presenting Micro seminars on steam sterilization to CSSD staff of hospitals Sapporo, Asahikawa and Hakodate on the island of Hokkaido, Japan. Excursion visits to hospitals in these cities.
	2018-06	Meilleur Co., Ltd. ミュール, Yachiyo-shi, Japan	Meilleur Co., Ltd. ミュール, Yachiyo-shi, Japan	Presenting workshop on steam sterilization to CSSD staff of hospitals Hokkaido in the city of Sapporo, in Japan
	2018-03	St. Martin de Porres Hospital, Eikwe, Ghana	Medical Mission Institute, Wuerzburg, Germany	Assisting repair and maintenance of sterilization equipment. Assessment of sterile supply cycle. Training of staff on sterile supply.
	2017-12	Meilleur Co., Ltd. ミュール, Yachiyo-shi, Japan	Meilleur Co., Ltd. ミュール, Yachiyo-shi, Japan	Presenting workshops on steam sterilization to CSSD staff of hospitals in several cities in Japan: Osaka, Kobe, Hiroshima, Yamaguchi and Fukuoka
	2017-11-21	Summa College Eindhoven, The Netherlands	DTS@Aktief, Oisterwijk Summa College Eindhoven, The Netherlands	On Nov 21st the final lecture evening of the sixth edition an e-leaning program for staff of sterilization departments the Summa College in Eindhoven in the Netherlands took place. The final evening for the 30 students that subscribed, took place on site. There were lectures on microbiology, cleaning and sterilization. Jan presented the lecture on sterilization
	2017-11	Serabu Community Hospital, Serabu, Sierra Leone	German Doctors, Bonn, Germany	Repair and maintenance of sterilization equipment; training of CSSD staff. Evaluation of CSSD-operations; Evaluation of equipment in operating theatre
	2017-10-26	Admiraal De Ruyter Ziekenhuis, Goes, The Netherlands	DTS@Aktief, Oisterwijk Summa College Eindhoven, The Netherlands	On Oct 26th the final lecture evening of the fith edition an e-leaning program for staff of sterilization departments the Admiraal de Ruijter Ziekenhuis in Goes in the Netherlands took place. The final evening for the 30 students that subscribed, took place on site. There were lectures on microbiology, cleaning and sterilization. Jan presented the lecture on sterilization
	2017-10	Kuala Lumpur, Hospital, Kuala Lumpur, Malaysia	Setia Medik Sdn Bhd, Selangor Darul Ehsan, Kuala Lumpur, Malaysia	Training of CSSD Staff in Kuala Lumpur Hospital, Kuala Lumpur, Malaysia
	2017-10	Sarawak General Hospital Kuching, Sarawak	Setia Medik Sdn Bhd, Selangor Darul Ehsan, Kuala Lumpur, Malaysia	Training of CSSD Staff of Sarawak General Hospital in Kuching, Sarawak, Malaysia
	2017-05-12	Erasmus Medical Centre, Rotterdam	DTS@Aktief, Oisterwijk Summa College Eindhoven, The Netherlands	On May 12th the final lecture evening of the forth edition an e-leaning program for staff of sterilization departments the Rotterdam Medical Centre in the Netherlands took place. The final evening for the 37 students that subscribed, took place on site in the Hospital in Rotterdam. There were lectures on microbiology, cleaning and sterilization. Jan presented the lecture on sterilization
	2017-04-11	DTS@Aktief, Oisterwijk Summa College Eindhoven, The Netherlands		On April 11th the final lecture evening of the third edition an e-leaning program for staff of sterilization departments of hospitals in the Netherlands took place. The final evening for the 39 students that subscribed, took again place at the Summa college in Eindhoven. There were lectures on microbiology, cleaning and sterilization. Jan presented the lecture on sterilization
	2017-03-20	ISALA Ziekenhuis, Zwolle, The Netherlands		Clinical lesson for CSSD Staff: Steam sterilization
	2016-2017	SVN/Interster International, Wormerveer, The Netherlands		Compiling new chapter on Sterilization packaging systems (SBS: sterile Barrier Systems) for the book Sterilization of medical Supplies by Steam. The chapter will be added to the new version of the various editions the book.
	2016 25-29 Oct	WFHSS/FSRACA Australia	WFHSS	The 17th WFHSS (World Forum for Hospital Sterilization Sciences) took place on Oct 25th until Oct 29th in Brisbane, Australia. On Saturday, October 2th Jan could do a presentation on his expierences in Liberia: The aftermath of the Ebola crisis. Hospitals in Liberia preparing for the post Ebola challenge. Click here to download the presentation. For a report (Dutch) click here.
	2016 7 nov	DTS@Aktief, Oisterwijk Summa College Eindhoven, The Netherlands	Summa College; Eindhoven. participants	On November 7th the final lecture evening of the second edition an e-leaning program for staff of sterilization departments of hospitals in the Netherlands took place. The final evening for the 33 students that subscribed, took again place at the Summa college in Eindhoven. There were lectures on microbiology, cleaning and sterilization. Jan presented the lecture on sterilization
	2016; 23-24 Sept	JIFS/Journées Internationales Francophone de la Stérilisation, Bruxelles; organized by Aster (Association de Stérilisation Francophone, Belgium)	MHP Verlag, Germany SF2S Societé Francaise des Sciences de la Stérilisation/ financing through sales of book	Launch of the French version of the book 2^nd edition of the french version of book Stérilization des Dispositifs Médicaux par la vapeur during the Journées Internationales Francophone de la Stérilisation. The book is published through MHP Verlag, Germany and can be ordered through their Website
	2016 21 April	Wageningen University and Research		Guest lecturer at WUR (Wageningen University and Research). Presentation: “Facing The Standards Gap“, in the context of the curriculum on Global Health for bachelor students of Health and Society
	2016	WebCare, Wageningen, The Netherlands	HEART Consultancy	Update of website of HEART consultancy using WordPress After 15 years the time was ripe to finally upgrade our website
	2016	HAN, Arnhem Consortium SteriTao: Reqcare, Nijmegen Tevel Techniek, Westervoort Kleinmechaniek, Westervoort	Partly funded through Europees Fonds Voor Regionale Ontwikkeling	Initiative for development of autoclaclave suitable for use in resource poor locations; with focus on basic technology with minimum use of electronic control.
	2014-2016	DTS@Aktief, Oisterwijk Summa College Eindhoven, The Netherlands	Financing through fees of participants	Setup of a pilot e-learning modules for staff on sterilisation of medical supplies. on the new SteriAk platform. Providing text material based on Jan’s book. The first version for the training took place between March 31st and April 5th 2016 with a final practical evening on april 5th at the Summa college in Eindhoven.
	2016	MSF Médecins Sans Frontiers Espace Bruno Corbé EBC, Brussels, Belgium		Assisting in the design/testing of a new autoclave for use in the MSF larger health facilities
	2016	Interster International, Wormerveer, The Netherlands		Contribution to Interster academy Education day: Crash course steam sterilization
	2015	DTS@Aktief, Oisterwijk, The Netherlands		Establishment of SteriAk as Virtual educational platform on Sterilization of medical supplies. Objectives are to offer e-learning/blended learning training for staff of CSSD in collaboration with vocational training centres (ROC). Established with approval of the Dutch Sterilization Association SVN
	2014-2016	AFS: Association Française de la Stérilisation, France	MHP Verlag, Germany AFS: Association Française de la Stérilisation/financing through sales of book	Preparation editing and publication of 2^nd edition of the french version of book Stérilization des Dispositifs Médicaux par la vapeur with new chapter on cleaning. Planned date for publication: Sept 2016
	2015	St. Mary’s Children and Community Hospital, Umuowa, Imo State, Nigeria Medical mission Institute, Wuerzburg, Germany	Die Sternsinger/Kinder Missionswerk, Germany	Upgrading of the sterilization department. Training of CSSD Staff and technicians
	2015	Getinge, Tokyo, Japan Meilleur Co., Ltd. ミュール, Yachiyo-shi, Japan	Getinge, Tokyo, Japan Meilleur Co., Ltd. ミュール, Yachiyo-shi, Japan	Japan tour: Presentations on sterile supply in Tokyo, Osaka, Oita and Miyazaki

	2014-2016	Antonio Matachana S.A., Barcelona, Spain	Antonio Matachana S.A., Barcelona, Spain MHP Verlag; Germany financing through sales of book	Compiling, editing and publication of Second edition of Spanish version of book Esterilización de Productos Sanitarios. with new chapter on cleaning. Available in June 2016
	2014-2015	St. Josephs Hospital, Monrovia, Liberia	Missionsärztliches Institut; Medical Mission Institute Wuerzburg, Germany	Upgrading of sterile supply department. – Redesigning of the department – Installation of 2 new sterilizers – Repair of old sterilizer – Training of CSSD staff and technicians.
	2014-2015	JF Kennedy Medical Centre, Maternity Hospital, Monrovia, Liberia	DRK Deutsches Rotes Kreuz, German Red Cross, Berlin, Germany	Repair and recommissioning of sterilization equipment. Training of staff
	2014	Medical Mission Institute, Wuerzburg German Red Cross	Medical Mission Institute, Wuerzburg	Attending the Ebola Preparedness training at the Fire Fighting School (Feuerwehrschule) in Wuerzburg. As a preparation for the visit to Liberia in November for assisting St. Jospeph’s Hospital and the JFK Medical Centre for upgrading their Sterilization department.
	2014	Sterilisatie Vereniging Nederland SVN		Jan became honorary member of Sterilisatieverening Nederland SVN (the Dutch Sterilization Association)
	2014	Romel Palacpac, Manila, Philippines HPI Health Partners International, Lewes, United Kingdom	HPI Health Partners International, Lewes, United Kingdom	Adapting the PLAMAHS asset management function to synchronize with an SQL database. Handing over of PLAMAHS database system work to Mr. Romel Palac Pack, associate programmer. Support transition to web-based version of initial components of the PLAMAHS system. Visit to Philippines: 08-04-2014 until 25-05-2014. See travel story: Another glimpse of Paradise
	2013-2014	PRRINN/MNCH MoH, Kano, Nigeria	HPI Health Partners International, Lewes DFID	Creation of a new module for software for Planning and Management of Assets in the Health Service (PLAMAHS) – Procurement and logistics support
	2011-20112	PRONASSA Tegucigalpa, MoH Honduras	Engineering World Health, Durham, USA HPI Lewes, UK	Creation of a Spanish version of the PLAMAHS Asset management software
	2011-2014	Norsk Forening for Sterilforsyning. NFS, Oslo, Norway	Norsk Forening for Sterilforsyning. NFS; financing through sales of book	Preparation editing and publication of Norwegian version of book Sterilization of Medical Supplies by Steam with new chapter on cleaning
	2012	Serabu Catholic Hospital, Caritas Freetown, Sierra Leone	German Doctors, Bonn, Germany	Installation of and commissioning sterilization equipment; training of staff (users and technicians); starting-up of new CSSD for Serabu Hospital, Serabu, Sierra Leone
	2011	Sterilisatie Vereniging Nederland SVN		Jan received the Jack van Asten Award 2011
	2011-2013	DGM Moscow, Russia MHP-Verlag, Germany	DGM Moscow, Russia MHP Verlag, Germany	Preparation editing and publication of Russian version of book Sterilization of Medical Supplies by Steam. Стерилизация паром медицинских изделий. Общая теория. with new chapter on cleaning Article: Steriliseren op zijn Russisch Travel Report: From Russia with love
	2011-2012	PRRINN/MNCH MoH, Kano, Nigeria HPI Health Partners International, Lewes, UK	DFID, UK HPI Health Partners International, UK	Production of 3 educational videos on Sterilization of Medical supplies. 1: General introduction to sterile supplies; 2 and 3: Videos on operation of and care for sterilizers as used in the project. – Writing script – Assistance during takes – Assistance making graphics/simulations – Final check of texts
	2010-2012	Meilleur Co., Ltd. ミュール, Japan Nakayama publishers, 中山書店 Tokyo, Japan.	Meilleur Co., Ltd. ミュール, Japan	Preparation editing and publication of Japanese version of book Sterilization of Medical Supplies by Steam with new chapter on cleaning
	2011	Interster International, Wormerveer, The Netherlands	Interster International, Wormerveer, The Netherlands	Publication of second Dutch edition of book “Sterilisatie van Medische Hulpmiddelen met Stoom, Deel 1 – Algemene Theorie” with new extensive chapter on cleaning
	2010	Sector Program Health and Family Planning MoHP, Kathmandu Nepal	KfW, Germany HPI, Health Partners International, Lewes, UK	Extending the module for maintenance support for software for Planning and Management of Assets in the Health Service (PLAMAHS) Tailoring the medical equipment maintenance support module to the specific requirements for monitoring the maintenance activities within the PPP.
	2010	PRRINN/MNCH MoH, Kano, Nigeria	HPI Health Partners International, Lewes; DFID, UK	Creation of a new modules for software for Planning and Management of Assets in the Health Service (PLAMAHS). Quick Monitoring and Evaluation of equipment, buildings and infrastructure
	2011	PRRINN/MNCH MoH, Kano, Nigeria	HPI Health Partners International, Lewes, DFID, UK	Training of users and technicians of medical equipment engineers and technicians on equipment supplied through the PRRINN/MNCH program
	2010	MHP Verlag, Germany	MHP Verlag, Germany	Final editing and publication of 3^rd revised edition of the book Sterilization of Medical Supplies by Steam Volume 1
	2010	MSUD (Central Sterilization Units Society of Turkey)/ EFHSS	MSUD (Central Sterilization Units Society of Turkey)

Reisverslag: 18-10-2006: Burkina Faso, Ghana. Weerzien

Posted on 7 May 2016 by Jan

Beste allemaal,

Zojuist stegen we op met vlucht 04-0521 naar Ouagadougou met Antrak- Air, een Ghanese locale luchtvaartmaatschappij die verbindingen onderhoudt met diverse landen hier in West Afrika. Met prima service, goede prijs en stipt op tijd. Accra schuift onder ons weg: het centrum van de stad, met het Black Star Square, Korle Bu Teaching Hospital, het strand, de Accra ring road. Afscheid van Ghana, dat in de periode van 1982-1989 mijn tweede vaderland was.Burkina Faso
Afgelopen dinsdag arriveerde ik hier vanuit het zelfde Ouagadougou, waar ik was voor de verdere implementatie van onze software voor planning en management van apparatuur en infrastructuur voor de gezondheidszorg. Het was alweer het vijfde bezoek! Bij dit bezoek ging
het er vooral om, de database verder binnen het ministerie beschikbaar te gaan stellen. Er waren bezoeken aan de verschillende directoraten en andere mogelijke gebruikers, waar een grote behoefte bestaat aan betrouwbare informatie over het gehele gezondheidszorgsysteem.
Men ziet het belang van een centrale database, zeker nu er informatie beschikbaar is van de 1100 gezondheidsinstellingen die inmiddels geïnventariseerd zijn. Men ziet de noodzaak om deze informatie nu up to date te gaan houden. Er is vanuit onze database nu een link met een
cartografiesysteem. Apparatuurbeheer, kan nu echt in kaart worden gebracht. Identificeren van problemen en deze direct weergeven op een landkaart blijkt een uitermate een effectief hulpmiddel te zijn voor planning en beleidsvorming. Het institutionaliseren van het bijhouden
van de database wordt een van de volgende stappen voor de consolidatie van het systeem. Van alle kanten zijn de reacties heel erg positief. Nu moet er de politieke wil zijn om het daadwerkelijk door te voeren en er geld voor vrij te maken. Maar ook hieraan wordt gewerkt; er wordt gelobbyd bij de diverse directoraten. Heel erg spannend is het geworden, en ook heel fascinerend is het om te ervaren dat dit na al die jaren nu verwezenlijkt lijkt te gaan worden…

Weerzien in Ghana
Met het bezoek in Burkina faso was ik heel dicht bij Ghana. Nu moest het er toch ook van komen om eindelijk terug te gaan naar mijn tweede woonplaats: Kumasi! Vanuit het Ministerie van Gezondheid in Ghana was
er ook een verzoek gekomen om in een oriënterend bezoek het systeem te demonstreren. Ook hier dezelfde problemen: er is geen overzicht. Informatie is versnipperd beschikbaar, sommige oud, andere meer recent, en niet in het zelfde formaat. Ook hier kwamen heel positieve reacties en ik mag een voorstel voor implementatie indienen. Heel spannend. Het zou geweldig zijn om na al die jaren een dienst te kunnen verlenen aan
de gezondheidszorg van mijn tweede vaderland!

Sterilisator in Eikwe Hospital
Sinds midden 2005 staat in Eikwe Mission hospital de stoomsterilisator, die in samenwerking met het RIVM en de TU in Eindhoven ontwikkeld werd. Eikwe ligt zo’n 300km ten westen van Ghana. Een rit van 6 uur vanuit Accra, eerst met de bus, naar Takoradi; waar de Ziekenhuisauto me oppikte. De sterilisator draait lange uren, en is momenteel de enige sterilisator in gebruik. Met 5-7 cycli per dag zal hij nu inmiddels zo’n 2000 cycli gedraaid hebben. Er waren aanloopproblemen met de dekselpakking; en enkele maanden geleden een gesneuveld peilglas. Maar het lijkt erop dat het concept, met de besturing en het vacuumsysteem naar behoren functioneert! Met deze resultaten probeer ik nu de industrie ervan te overtuigen dat het een haalbaar concept is en dat hij op de markt komt. Het blijkt een heel moeizaam proces. Maar ook hier moet het uiteindelijk een keer gaan lukken! De Ghanese administrator van het ziekenhuis vertelt over een excursie die hij onlangs maakte met een groep Duitse bezoekers naar plaatsen in de buurt waar de slavenhandel plaatsvond. De erbarmelijke omstandigheden van de mensen die vanuit het fort in Elmina per schip naar Amerika vervoerd werden. De laatste wasplaats. Het sorteerplein waar de mensen werden verdeeld in groepen naar geslacht, leeftijd en gezondheid. Er ligt hier een donkere verbinding met onze eigen geschiedenis, waarvan ik eigenlijk nog veel te weinig weet.

Kumasi en Maase Offinso
Vanuit Eikwe brengt de ziekenhuischauffeur me terug naar Takoradi, en neem daar de bus naar Kumasi. Een reis van bijna 6 uur. Daar zou ik Sylvester Akparibo ontmoeten. Met hem werkte ik bijna 6 van de 7 jaren dat ik in Ghana was. Nog steeds heeft hij zijn basis in Maase Offinso en is hoofd van de technische dienst. Bij aankomst komt de regen met bakken uit de hemel vallen.
Maar tegen de tijd dat Sylvester me gevonden heeft is het droog. Met het mobieltje is het geen probleem elkaar te vinden. Hij heeft via een van de ziekenhuizen waarvoor hij werkte, een auto op de kop kunnen tikken. Een Ford bestel. Onderweg naar Maase Offinso vertelt hij zijn verhaal. Over het ongeluk, nu alweer bijna 10 jaar geleden, waarna alles uit de auto gestolen werd. Het wantrouwen dat ontstond. De gemiste kans om een verdere opleiding te krijgen. De project-auto die aan het ziekenhuis afgestaan moest worden. De moeizame strijd om de financiën. De degradatie van zijn positie, en daarmee aanpassing van het salaris. Er is nauwelijks een werkplaats. Hij zit met zijn spullen onder een veranda. Het lijkt erop dat hier het belang van onderhoud toch weer heel erg onderschat wordt. Het heeft niet de erkenning gekregen die het zou moeten hebben. Op nationaal niveau wil het niet vlotten met alles wat met onderhoud te maken heeft. Een wat armoedige balans na al die jaren. Ieder werkt voor zijn eigen zaak. Wil een deel van de cake, met als gevolg dat het algemeen belang niet voldoende gediend wordt. Maar Sylvester liet zich niet uit het veld slaan, en probeert te doen wat kan om zich staande te
houden. Van verschillende kanten hoorde ik heel positieve geluiden over zijn verdiensten in vele ziekenhuizen. Dat geeft toch weer moed.

Zijn kinderen zijn inmiddels volwassen. Een van hen koos om zijn vader te volgen en werkt ook als techneut in het ziekenhuis! Sylvester is Moslim. De Ramadan is begonnen. Geen eten en drinken tussen zonsop- en – ondergang. Met overtuiging houdt hij vast aan de voorschriften. Het gebed speelt een grote rol in zijn leven en vindt hierin de kracht om de vele tegenslagen te kunnen verwerken. De ontmoeting is alsof ik nooit uit Ghana weg ben geweest. We praten, lachen, overleggen, bidden samen. Voel dat er een binding is die alle dingen te boven gaat.

We bezoeken het St. Patricks Hospital, een van de eerste ziekenhuizen die ik indertijd bezocht. Veel is precies zoals het indertijd was. Maar ook zijn er nieuwe afdelingen: de operatiekamer, de nieuwe gebouwen van de school voor verplegend personeel, het nieuwe mortuarium. In het enginehouse staan nieuwe generatoren. Nog steeds zijn ze hoog nodig, zeker nu Ghana een probleem heeft met de stroomvoorziening vanuit de Volta-dam. Een nationaal esparingsprogramma is ingesteld, waarbij per regio de stroom verdeeld wordt: De ene dag stroom, de andere dag niet. Voor de industrie is het rampzalig. Overal in de rijkere delen van de steden ronken s’avonds de generatoren. Er zal een structurele oplossing moeten komen om te voorkomen dat de fragiele economie instort door gebrek aan energie…

Weerzien met Mamma Lucy
Een nacht in Maase Offinso, dan terug over de hobbelige weg naar Kumasi, om daar de bus naar Accra te nemen. Ik ben de laatste passagier die instapt en zit vooraan, naast de chauffeur . Hij blijkt een echte ondernemer te zijn. Hij is eigenaar van de bus, die hij zelf in Korea heeft gekocht! Hij was in Japan, Nederland, Belgie, Canada. In Nederland handelde hij in gebruikte auto, die hij in Ghana importeerde. Het lijkt hem goed te gaan. Voor vertrek spreekt hij zijn passagiers toe. Over de reis die komt, de tijd dat het gaat duren, de voorzieningen in de bus. En dan een kort gebed. En hij zingt voor. Een gebed om bescherming tijdens deze reis. Er heerst een gevoel van
vertrouwen in de bus, althans zo voel ik het. De chauffeur neemt zijn plaats in en we vertrekken naar het zuiden, naar Accra, waar we na 6 uur in-een- ruk-rijden veilig aankomen. De rust tijdens de reis biedt mogelijkheden om kontacten te onderhouden. Op veel plaatsen kan er met
het mobieltje gebeld worden. Gewoon vanuit de bus, vrienden in Nederland bellen. Het komt me nog steeds als onwezenlijk voor dat dit nu in Ghana kan.
Na aankomst in Accra meld ik me bij Mama Lucy Effah, onze Ghanese moeder, die tijdens ons huwelijk in Donyina, nu alweer 18 geleden, getuigde. Wat een heerlijk weerzien! Ze is niets veranderd! Even dynamisch en enthousiast als toen. Maar toch ook 17 jaar ouder, en
inmiddels gepensioneerd. Haar grootste zorgen zijn nu het bijstaan van haar kinderen bij de verzorging van hun kinderen… Haar man overleed enkele jaren geleden aan kanker. Maar haar kinderen houden haar op de been… Herinneringen ophalen over de tijd dat we samen waren; het Diocesane Health Committee, waarin we onze plannen maakten en verwezenlijkten. De vele problemen en successen. Over het huidige Ghana. De zorgen voor de toekomst. Het werd een heerlijk weerzien, waarin tijd en plaats geen grenzen kennen. Vanmorgen vroeg nog een ontmoeting met het hoofd planning van het Ministerie van Gezondheid. Op de valreep nog een demonstratie van onze software. Het lijkt erop dat er in de toekomst meer bezoeken in het
verschiet liggen. En wordt het misschien mogelijk ondersteuning te verlenen in het land waar ik nu 24 jaar geleden met dit werkt begon….

Naast me ronkt de propellermotor van het vliegtuig. Er wordt aangekondigd dat de landing wordt ingezet. We naderen Ouagadougou. Nog een dag van bezoeken en vergaderingen. Met de o.a. ontwerper van het WHO-cartografie-systeem, met de vertegenwoordiging van de Nederlandse ambassade, en vertegenwoordigers van het nationale project ter verbetering van de gezondheidszorg. Het worden nog drukke uren. Maar ik geniet intens dat het mogelijk is, dit te kunnen doen. Donderdagmorgen hoop ik dan veilig en wel weer thuis te komen en jullie
weer snel te kunnen ontmoeten.

Jan

Article: Steril 2006-2. De Juiste Kwaliteit in de Juiste Context

Posted on 4 May 2016 by Jan