Beste allemaal,
Al bijna drie weken ben ik hier in Ouagadougou, Burkina Faso. Het derde bezoek is het alweer. De eerste twee hadden vooral betrekking op de invoering van het geautomatiseerd systeem voor beheer van apparatuur, gebouwen en infrastructuur (PLAMAHS) tbv het Ministerie van Gezondheid. Van de 1300 instellingen is nu ongeveer de helft van de data opgehaald en 40 procent ingevoerd. Een hele grote operatie.Van deze inventarisatie doen we nu een evaluatie, en lever een verbeterde versie van de software. Maar de hoofdtaak was deze keer het presenteren van twee cursussen over sterilisatie: een basis cursus voor de techneuten van de kleinere ziekenhuizen, en een voor de senior-technici.De situatie in veel plaatsen is onvoorstelbaar voor iemand die hier nooit was.Vooral in de kleinere verafgelegen gezondheidsposten. Maar ook in degezondheidscentra in de buitenwijken van de hoofdstad Ouagadougou.
Voorbeeldje: Voor het doen van praktijkwerk waren we op zoek naar een geschikte locatie. Voorgesteld werd de het ziekenhuisje van de wijk Pissy (67 bedden), in het zuid-westen van de stad. Er zou net een nieuwe sterilisator geleverd zijn. We gaan er naar toe.En inderdaad. Een mooi nieuw blauw apparaat: de nieuwe verticale autoclaaf van het Zweedse Getinge, de grootste sterilisatorbouwer ter wereld. Het apparaat werd geleverd via een groot programma ter verbetering van de gezondheidszorg, gefinancierd door Nederland en Zweden. Het gaat hierbij om een budget van miljoenen Euros. Het apparaat is in februari aangekomen. Het blijkt een semi-automaat te zijn, met nogal veel gevoelige elektronica. Met ook nog iets speciaals: De dekselpakking moet onder waterdruk gezet worden om goed af te sluiten. Die moet minstens 2 bar zijn. Zo niet dan weigert het apparaat te starten. Die druk is er vrijwel nergens in het land. Het komt er op neer dat het apparaat nog geen cyclus heeft kunnen draaien.En voorlopig ook niet zal doen. Een oplossing is om een opvoerpomp te plaatsen. Probleem blijft: wie betaalt dat? Het geld voor deze van het project waarmee deze apparatuur is aangekocht is al lang verbruikt.Weer geld los te maken, is een ingewikkelde procedure. Bovendien zijner de wijk waar het ziekenhuisje staat, hele weken achter elkaar dat er geen stromend water is. Het water wordt dan in tonnen aangevoerd. En dan zal een opvoerpomp het probleem ook niet oplossen. Van deze apparaten zullen er op korte termijn 10 geleverd worden. Het is te laat om de zaak terug te draaien. Het komt er op neer dat in vrijwel al deze plaatsen een probleem met dit apparaat zal zijn! Kosten per apparaat: 7.000,– Oftewel EURO 70.000 in de goot… In het betreffende kliniek hadden ze nog een horizontale autoclaaf, maar die is kapot: Problemen met de besturing. Men heeft nu alleen nog een kleine hete lucht sterilisator, waarmee alle werk gedaan wordt, inclusief het textiel. Tijdens het korte bezoek heb ik die niet kunnen controleren.Maar ik vrees dat ook dat niet al te best is. Al met al schiet het op deze manier niet op. Het is echt nodig om met de beslissers en de mensen die de specificaties maken te praten.Verder vind ik dat ook de fabrikant zijn verantwoording heeft, en rekening moet houden met de bestemming van zijn apparaten. Maar helaas blijkt er bij fabrikanten maar verschrikkelijk weinig kennis van de markt hier te zijn. Wat hier gebeurde is een schoolvoorbeeld hoe het steeds maar weer mis gaat. Het wordt echt tijd dat specificaties voor een geschikte autoclaafvoor hier, en de bijbehorende aangepaste technische norm geaccepteerd gaat worden. Het blijkt een lange weg. Soms je het gevoel tegenwindmolens te vechten.
Met de miljarden die de G8 nu vrijmaken moet er op dit terrein toch iets nuttigs te doen zijn:
niet alleen voor sterilisatie, maar over de hele breedte van technologie in de gezondheidszorg; zo verschrikkelijk veel kan verbeterd kan . Technologie moet aangepast zijn naar de omstandigheden hier. Fabrikanten moeten gedwongen worden met regelgeving om voor deze markt geschikte apparatuur te leveren. Ik ben ervan overtuigd dat het kan. Dit bezoek hier bevestigt die overtuiging. En het geld is er: als de internationale donorgemeenschap bereid is (misschien zonder het te weten) geld met bakken door de goot te gooien – en er geen haan ernaar lijkt te kraaien – dan moet het toch ook mogelijk zijn, geld te vinden dat op een nuttige manier gebruikt wordt…
De mensen die hier aan de cursus mee deden bevestigden de problemen. Zij worden geconfronteerd met al die “mooie” spullen, en worden, als ze een apparaat dan niet aan de praat krijgen daarop aangekeken. Ze zitten in een heel lastige situatie. Als je nagaat wat een techneut ineen districtziekenhuis dan in de maand verdient: 30.000 cfa in de maand! Dat komt neer op nauwelijks 50 Euro! (Een verpleegster ontvangt 70.000; ook niet veel, maar al een stuk beter…). Je kunt hier wel wat meer met een Euro, maar het houdt een keer op… Onderhoudmensen,vooral de techneuten in de kleinere ziekenhuizen, worden nog veel teveel gezien als de jongens die ergens in een smerig hok moeten proberen met vrijwel niks allerlei moderne apparaten aan de praat te krijgen en te houden.
Tijdens deze cursus werd hun officiële titel veranderd van “werklieden”, naar “technicus”. Dat alleen al is een opwaardering. Nu de volgende stap: trainingen en opwaardering van het salaris.
Zoals ik al in mijn verhaal uit Senegal vertelde respecteer echt die jongens, die ondanks alle problemen en beperkingen hun werk proberen te doen…Vrijdagavond hadden we het afsluitende feestje. Echt supergezellig.Dan komen dit soort verhalen naar boven. Men spreekt vrijuit. Het hart wordt gelucht.
De komende week ben ik nog een week hier in Ouagadougou. Dan nog een week naar Ghana! Na 16 jaar terug naar mijn tweede thuis, zo voelde ik het indertijd althans.
Eerst ga ik naar een ziekenhuis (Eikwe, Western Region, aan de kust),waar het prototype van een sterilisator getest wordt, waaraan we de afgelopen jaren in de TU Eindhoven gewerkt hebben. Daarna hoop ik echtenkele oude vrienden en kennissen te kunnen ontmoeten.
Op 29 Juli hoop ik dan weer veilig thuis te komen.
Midden Augustus dan nog 2 weken naar Kaapstad, Zuid Afrika, ook vooreen cursus sterilisatie. Daarna eindelijk weer een tijd thuis. Wat ik het vorig jaar te weinig aan opdrachten had, is er dit jaar eigenlijk wat veel van het goede.. Ik probeer er toch het beste van te maken.Vooral voor Yoko, Mariko en Junko zal het niet makkelijk zijn…Na eind Augustus ben ik er wat langer en hoop ik jullie echt weer te ontmoeten!
Vannacht en vanmorgen regende het hier. Met bakken kwam het naar beneden. De laatste weken was het regelmatig raak. De mensen zijn blij. Er kan gezaaid worden. Met de hoge temperaturen groeit alles supersnel.
London
Ik hoorde over de aanslagen in Londen. Het feestje dat er gevierd werd met het binnenhalen van de Olympische spelen heeft wel héél erg kort geduurd. Ik heb het gevoel dat dit terrorisme niet met nog strengere maatregelen en controles is op te lossen. De gevoelens van apathie en haat die in de hoofden van mensen speelt, kan niet weg gecontroleerd, opgesloten of zelfs afgeschoten worden. Met de hautaine houding die het Westen vaak neigt aan te nemen zal er vrees ik weinig veranderen. De diplomatie; respect voor elkaar; overleg. Ik denk toch dat het uit die richting moet komen. Een heilige oorlog tegen de “as van het kwaad” lost naar mijn gevoel problemen beslist niet op… Daarmee blijft de veiligheid in westerse steden onder spanning staan. En halen we naar mijn mening ons nog meer ellende op de hals…
De allerbeste wensen uit een goed Ouagadougou.
De laatste tijd liet ik weer weinig van me horen. Weer wil ik hiervoor mijn excuses aanbieden.
Jan Huys
