Kremlin Archieven - Sterilization of medical supplies

Travel story: 09-04-2013. From Russia With Love

Posted on 7 May 2016 by Jan

Moscow, Sheremetyevo Airport 09-04-2013

Dear all,

It’s almost over again! I’m waiting at gate 40 of Moscow’s airport Sheremetyevo. On Monday evening April 1^st I arrived safely here and was received by Mrs. Elena, the lady with whom I was in touch during the past two years on the Russian translation of the book on sterilisation.

Elena works as the product manager for Pharmstandard/DGM, on of the largest manufactures of sterilization equipment and supplier of related products for the Central Sterilization Department of hospitals. She is a very charming, enthusiastic lady who really goes for it! Moscow, there I am, suddenly in this chic hotel Sovietsky (Photo1) that still breathes the atmosphere of Soviet times. With real paintings of Breznjev, Lenin and other great leaders. A hotel that was visited by some of the great people of this earth: Margeret Thatcher (she died recently), Lenonid Breznjef, Pierre Cardin, etc. It’s really very special that I can stay in such a historical place!

Together with Elena I take dinner and discuss the plans for the coming days. While enjoying Borsch, a Russian soup with red beets.
Followed by a main dish with a kind of minced-meat dumplings: A dinner in an atmosphere where even the Tsar of Russia would have felt at ease. With life piano music in the background, under chandeliers; the magnificent ceiling and of course an excellent dinner! (Photo 2)

Visit to the company Pharmstandard/DGM

	The following morning Arthur, the taxi driver, collects me for the first meetings in the office of Pharmstandard/DGM, the company that invited me. The offices are located virtually in the centre of the city.
	On the way the famous White House appears (on the left of the map on Photo 3), currently it is the Russian Government’s building. Under the regime of Boris Jeltsin, in 1993, during the big constitutional crisis, this – at the time parliament building – was shelled by artillery fire (Photo 4).Unbelievable what has happened here! It is cold! Along the side the roads there are still mountains of snow: memories of a long, cold winter. Also here people really are longing for spring!
	From the office one of the 7 characteristic skyscrapers can be seen; they were built on the command of Stalin in the period of 1947-1953. Wherever you are in Moscow, if you look around a bit, you will see one of these colossuses with the so characteristic pointed tower and the red star on top (Photo 5)

The office is situated in a renovated, old Soviet-time brewery building (Photo 6). The morning starts with an introduction to the company and its’ activities. Then it is my turn. With 3 presentations: About standards related to sterile supply, my experiences in Africa and a virtual tour through the CSSD of the hospital in Ede (in The Netherlands, near the village I live).

At the end of the day in the hotel a dinner with Elena, Vladimir (head project management) and Petr. Petr is head of the CSSD of hospital Nr. 4. Very sober! Hospitals have no name; they have to cope with a number. Petr is considered an authority on sterilisation in Russia. Really great that I have a chance to exchange ideas with this group of people! That evening in the hotel at work to prepare the presentation for the congress that is scheduled on Thursday April 4th. The congress takes place in the Moscow municipality building! It is located near the White House (seat of the Russian Government). I only have 30 minutes, including translation! In that short time I need to convey my message! My head is dizzy. What for God’s sake I should tell in 15 minutes? Finally we choose for the central theme: the need of education: the presentation of the book fits into this topic seamlessly. The next day we worked out the presentation; together with Elena and Ekatarina; Ekaterina will do the translation during the presentation.

Sterilisation congress

On Thursday then to the tower of the Moscow municipality. Lots of security. However without problems we get in. Bizarre: in the building is an exhibition of outdoor products. With the emphasis on knives. In all shapes and sizes. First you need to pass extensive security checks in order to get in and subsequently one ends up in an exhibition with gruesome knives and daggers.

On the floor higher-up are the booths of the companies for our sterilization congress: with sterilizers, control materials, packaging materials, etc. Where also PHS/DGM has its booth. A warm encounter! Everybody is ready for it. People stroll in between the stands. The congress hall: that huge theatre! With on the sides of the large stage paintings with Orthodox-Russian scenes. The for me intimidating pulpit with 4 microphones and alongside the presidium with the large leather armchairs for the congress panel. Help! It’s here where I will be standing in a few moments from now!

The opening of the congress is by the highest responsible for infection prevention of the Russian Ministry of Health. State awards are presented. Also the director of “our” company, PHS/DGM gets an award for the groundbreaking work related to infection prevention. I am the 4^th speaker. Mr. Dimitri, manager of DGM introduces the activities of the company. Then it’s my turn. I feel the increasing tension inside myself. A kind of feverish feeling. The hall is filled about 2/3rds. Ekitarina takes her position behind the pulpit (Photo 08). I feel terrible to stand there. After some negotiating I received a wireless microphone, which gives me some freedom to move around (Photo 9).

First a short history of the last decennia of sterilization in the he Netherlands and Europe. The deadly accident due to non-sterile intravenous fluids in a Dutch Hospital as the trigger for regulations. The European unification, the coming into being of European cooperation related to sterilization. The first standards. The pioneering role that The Netherlands had in this. A look into the CSSD of a Dutch Hospital (Ede). The introduction of ever new and ever more complex instruments. The need for quality assurance; in all steps of the sterile supply cycle. With as an important key: Education. Through education the link to the book is made easily. Here I am, in front of a public coming from large parts of Russia. In the Moscow Municipality hall. I have a chance to be here. I am allowed to contribute. Feel very much honoured! And thank everybody who was involved in the realization of the book. I thank for the invitation for coming here. Ekaterina does really a great job. Is a very nice feeling presenting something in this way as a very close team!ational Gallary of Russia. I get to know the Russian masters: Vroebel, Surikov, Repin. The essence of Russia. The enormous sufferering of the people here. The beauty of the land. Emotions have been documentented. Such as the painting called The Demon, painted by Vroebel (1856-1910). What a power! The sitting rugged appearance; the emotion of evil; but also the sadness, the pain, the tear under his right eye. The female touch (Photo 10). Or the intriguing painting of the arrest of Morozova, accused of heresy during the reformation of the Russian Orthodox Church (1675). The church penetrated everywhere in society. The split-up of society based on religious convictions: An issue that is still marking tragic major events and developments upto today.

The tension fades away from me. Its over. It went OK. With Olga and Sacha, both employees of the company, we now go into the city. To the Tretyakov Gallery. The National Gallary of Russia. I get to know the Russian masters: Vroebel, Surikov, Repin. The essence of Russia. The enormous sufferering of the people here. The beauty of the land. Emotions have been documentented. Such as the painting called The Demon, painted by Vroebel (1856-1910). What a power! The sitting rugged appearance; the emotion of evil; but also the sadness, the pain, the tear under his right eye. The female touch (Photo 10). Or the intriguing painting of the arrest of Morozova, accused of heresy during the reformation of the Russian Orthodox Church (1675). The church penetrated everywhere in society. The split-up of society based on religious convictions: An issue that is still marking tragic major events and developments upto today.

We walk to the Boshoi Theatre, a bit further on (Photo 11). Built at the occasion of the coronation of Alexander II in 1856. We can attend an opera of the Italian composer Verdi: the Traviata (the Wanderer; in 1853 it had its first performance). Here in the largest cultural temple of Russia. It is the 1752nd edition and the 237rd season(!). We go inside. Grand baroque halls. The building just has been renovated. The glitter of gold; the chandeliers with the splendour of their crystals. Large paintings. And then the theatre itself. Fully in style. We have a very good view on the stage. The golden ornaments. The red velvet. The whole entourage of luxury of the high society of old-Russia.

It breathes the atmosphere, the allure. Verdi’s opera is about, what else could it be, the tragedy of love. The drama, the emotion of relations, intrigues, families, sickness and finally the death of the lady, due to tuberculosis. Followed by the grief of the belover. A performance with ever changing backgrounds. It became an overwhelming cultural evening!

The cityscene. Heavy traffic as in every large city. Maintenance on the roads is crucial. The tough cold Russian winters demand their toll. In convoy large trucks with high pressure water guns clean the streets. The greyish urban areas. On several buildings there are still large paintings that remind to the Soviet times. The stereotypes of the ideal socialistic society. (Photo 13: written: Together we make communism). We pass the statue of the proud farmer and his wife with their hammer and sickle. A bit outside the old city centre a new business centre is whipped up. Futuristic skyscrapers will dwarf the old Stalin buildings in the city skyline.

RUS-Moscow City Red Square 20130406 Close To Red Square prepare for 2014 Olympics Sochi

Epicentre of Russia: the Red Square

The weekend: Olga, employee of DGM, collects me already at 9 am in the hotel. To the city centre. Moscow, as is Amsterdam, is built in concentric circels. With the Kremlin and the Red Square as its centre. It’s coooooollldddd. We take a coffee in the Mac Donalds, with a view on the Kremlin wall. It was opened during the period of Glasnost (openness) and Perestroyka (restructuring) in Gorbachov’s time (nineties of the previous century). It became a symbol of great changes in Soviet Russia. We also meet Sacha, the PR-person of DGM; we cross to the entrance of the Red Square. The huge square stretches out in front of us (Photo 15). On the right the wall and towers of the Kremlin. In front of the wall the Mausoleum of Lenin, now hidden under a huge white inflated hall; it is being renovated.

Right in front of me in the distance the Cathedral of Prokrovsky, of which the colourful domes resemble the shape of a soft ice. The cathedral was built upon the order of Ivan the Terrible and was inaugurated in 1561.Olga Tells. Our guide (Photo 16) The whole scene reminds me of song of Gilbert Becaud: Natalie: la Place Rouge…. This feeling expressed so powerful in this song. On the left a large shopping mall in old Russian style. The police is present on the background. It’s quiet on the square. The cold wind cuts in the face. It really feels like Russia. Olga points at the execution place, just in front of the cathedral. Here decrees were read and people were executed. Churches and executions: intensely intertwined.

That cathedral: highlight of Russian religion, art and culture (Photo 16). The National symbol in which everything Russian seems coming together. National icon. Inside are the fantastic frescos in the so typical style of the Russian-Orthodox church. Gold in abundance everywhere. It reflects the great beauty and splendour the church wanted to convey (Photo 17).

From one of the towers we have a fantastic view onto the square (Photo 19). Olga tells about Ivan the Terrible, who killed his son. About Peter the Great. About Lenin’s October revolution of 1917; the time of the cold war. Gorbachov, who made an end to the old Soviet time. Oh, my brain is whirling. So much has happened here. So much grief, so much history was made here!

In the afternoon a boys’ dream comes true: a visit to the Space Travel Memorial Centre! (Photo 19). Where everything is shown about Russian space travel. The early developments, the launch of the first Sputnik in 1957 (Photo 20), the race for space between Russia and the USA. Yuri Gagarin, in 1961 the first man in space, absolute hero of the Soviet era. Visitors are mainly school children. Russia wants to transfer some of the great excitement of the era that mankind, for the first time, left its planet. And of course it also nurtures national pride (Photo 21)

RUS-Moscow Space Exploration Memorial Museum 20130406 Russian kids introduced to space travel watching capsule

Soviet Sunday.

Going out alone. Trying the Metro. Public transport. Metro stations often are in the style of old soviet buildings. They are actually monuments on their own! The nearest station is Dynamo (Photo 22), alongside the large stadium of Dynamo Moscow. At the moment the stadium is undergoing large renovation work. It is still difficult to get used to that Russian script. I wrote down the Russian alphabet in my notebook. Also here, as in Japan, I have that feeling of a child that is just learning to read. There are quite a number of characters that are similar; however also many of them are very different. In that way I always thought that cccp is just cccp; however it is sssr. Practicing also here is the only solution to understanding. Learning to read again as a 59-year old. Never too old! I find out that CCCP is the abbreviation of Союз Советских Социалистических Республик (СССР); in our roman characters: Sojoez Sovjetskich Sotsialistitsjeskich Respoeblik (SSSR), translated: Union of Socialist Soviet Republics: USSR.

The Kremlin: Cathedrals and cannons

The Kremlin, the centre of power of Russia, for centuries. I walk through the gate of the Garden of Alexandrov. On the left side in front of the Kremlin wall: the monument of the unknown soldiers that died during the Second World War. The eternal flame with the ever-present guards honours them. I came at a good moment. A bit further I hear the sound of marching soldiers. In a strict rhythm a group of 3 is coming this way. I am virtually alone. And watch it. The pounding sound of the boots. The elegant but also intimidating movement of the right arm. The rifle pointing up straight, balancing on the palm of the left hand. The black boots reach up to breast-height. A commander walks along side and keeps control. They are marching to the platform with the eternal flame. For a moment they stand still. The rifle on the ground; the head facing the flame. It is quiet on the square. The rifles are picked up again and the soldiers, in the same marching mode, march to their colleagues, who each of them, came from their watch shelter. They are exchanged. The new soldiers take their position. The old group, again in the same tread, comes forward, salute the fire and march away. (Photo 23). Back to their barrack, a few hundred meters further. This ritual is repeated daily, every hour. A place where soldiers and their families can find rest. Where they get recognition for their deeds. Respect for those who died.

From here to the entrance of the Kremlin. Together with an English tourist that I met, I visit the Armoury: it is supposed to be the chamber of arms. However there is incredibly much more: Crowning jewels, gifts of great statesmen from the whole world. Incredible precious treasures; which each of them sealed a landmark of Russian history. The carriages, the arms, the mail armour, harnesses, the kings’ thrones. Tableware of the most precious material. Amazing craftsmanship of the great artists and craftsmen that worked on these objects! It is actually only since recent times that we as ordinary people get access to witness these treasures ourselves!

A bit further on the Kremlin we go to Cathedral Square (Photo 24). The Archangel’s Cathedral (1508), the Cathedral of the Annunciation to the Mother of God (1489), the Cathedral of the Dormition (1479). The bell tower of Ivan the Great (1508). The 12 Apostles’ Church (1653). In front of it is the King of cannons: the Tsar-cannon (diameter of its barrel: 89 cm!) built in 1625 (Photo 25). Alongside of it the barrels of a whole range of smaller sizes. Cathedrals and Cannons. Religion and worldly power are intertwined inseparably.

Sterilising in Moscow

Being in Moscow I had an opportunity to visit some hospitals. Here they are marked by number. More basic it cannot be. The first one is nr. 52; later we visit Nr. 29 and Nr. 4. The entrance of the hospital 52 is as basic as its name. No large patient reception hall as in the health palaces as we are used to in the Netherlands. A very simple entrance building (Photo 26). Isolated warm water pipes are a kind of access gate. Ultimate basics. A hospital with 1500 beds. With 4 operating units, each having 7 theatres. In many buildings reconstruction is going on.

The sterilization department (Photo 27) is a somewhat old, tired building. The iron door. We are welcomed by Nelly, head of the department. She shows her department. We are shown all steps of the reprocessing cycle. This hospital is equipped with modern, double door washer disinfectors and 4 large double-door autoclaves of which 3 are currently used. Each of them 7 cycles per day. Unfortunately we come on the wrong moment. All instrument sets that were processed this morning are gone out already. The new dirty sets need to come yet. A big pity. The instrument sets are disinfected in the OR and are delivered in containers here at the CSSD.

The instrument trays that are still here look tired. Due to years of intensive use. Packaging is done in crepe paper, paper bags, peel pouches, cotton and Schimmelbush drums (Photo 28). On the packs a label is attached made of a kind of canvas; the sterilization history is written by ballpoint. However there is no autoclave tape. Before autoclaving an indicator sticker is put on textile packs and after sterilization it is pasted into the autoclave’s logbook. Lots of writing work, checks, as part of quality insurance. All needs to be done manually.

However sterilizing is done in state-of-the-art 600 litre double-door sterilizers (Photo 29). The sterile store is rather small. Virtually all instrument sets are in circulation. Through a counter in the storage area the packs are delivered in bags and distributed to the rest of the hospital departments. The staff canteen is like a cosy living room. With flowers and plants. We drink a cup of coffee with Russian chocolates. The tin with Dutch stroopwaffels she wants to keep for the break time, and eat together with her staff. The farewell from Nelly. So courageous to run the department! When leaving the department I embrace her. Thank her for her dedication and for everybody that tries their very best to do a good job.

Hospital 29, that we visit later, is dedicated to the Virgin Mary. After the end of the Soviet era, religion was allowed to get a place in society again and churches and other religious symbols were reinstated in large numbers. The chapel of the hospital can be recognized from far away from its golden dome with the cross. We go inside. An elderly woman is caring for the candle stands; her small shop. I gaze up. The chandelier; the bright, colourful frescos with images of the birth of Christ (Photo 30).

The person accompanying us during our visit, Pavel, lights candles in front of the cross. And stands quiet for a moment. Eyes closed. Throughts travel. (Photo 31). Feel the reverence for the place. A place of consolation, a place of inner tranquillity. Of searching for peace inside oneself.

Goodbye to the USSR

Monday April 8. The last stop before departure in the Office of PharmStandard/DGM. A meeting with Elena and Vladimir (during soviet times he worked as an officer in an atomic submarine(!). We discus the business side of the visit; the settling of finances. There are possibilities for the future! A second print of the book; possible training. A final cup of coffee. Also here the farewell. The embracing; thank for all that I could receive, experience, see!

Now, April 9^th on the airport. I am writing the last words of this mail. I am checked in. The plane is ready. A few moments later the roaring engines. Take off; and I see the gigantic city of Moscow drifting away in the east (Photo 32). Already the mind travels to the return of Yoko, my wife, who will return on Thursday after a 3 months travel to Asia!

From Russia, with Love, Jan Huijs

Reisverslag: 09-04-2013. From Russia With Love.

Posted on 7 May 2016 by Jan

Moskou, vliegveld Sheremetyevo 09-04-2013

Beste allemaal,

Het zit er alweer bijna op! Zit te wachten bij gate 40 van vliegveld Sheremetyevo. Op maandagavond 1 April kwam ik hier veilig aan en werd opgevangen door Mevr. Elena Serikova, de mevrouw waarmee ik de afgelopen 2 jaar contact had over de Russische vertaling van het boek over sterilisatie. Elena werkt als productmanager voor Pharmstandard/DGM, een van de grootste fabrikanten voor sterilisatieapparatuur en leverancier van aanverwante artikelen voor de Centrale Sterilisatie Afdeling (CSA) van ziekenhuizen. Ze is een heel charmante, enthousiaste vrouw die er helemaal voor gaat!

Moskou: daar ben ik dan plotseling in dit sjieke hotel Sovietsky (Foto 1), dat nog helemaal de sfeer ademt uit de Soviettijd. Met echte schilderijen van Breznjev, Lenin en andere grote leiders. Een hotel dat bezocht werd door groten der aarde: Margeret Thatcher (gisteren overleden!), Leonid Breznjef, Pierre Cardin enz. Heel bijzonder om in zo’n historische plek te mogen verblijven.

Samen met Elena nuttigen we de avondmaaltijd en bespreken de plannen van de komende week. Onder het genot van Borsch, een Russische soep met rode bieten. Gevolgd door het hoofdgerecht met een soort gehaktdumplings: Een diner in een ambiance waar de tsaar van Rusland zich ook op zijn gemaak zou voelen. Met live pianomuziek op de achtergrond, onder de kroonluchters, het weelderige plafond en natuurlijk een uitstekende maaltijd! (Foto 2).

Bezoek aan bedrijf Pharmstandard/DGM

De volgende morgen haalt Arthur Volodin, de taxichauffeur, me op voor de eerste ontmoetingen in het kantoor van Pharmstandard/DGM, het bedrijf dat me uitnodigde. Het kantoor is vrijwel in het centrum van de stad. Onderweg doemt het zo bekende Witte Huis (Links op kaartje Foto 3) op, het is het gebouw van de huidige Russische regering. Onder het regime van Boris Jeltsin in 1993, tijdens de grote constitutionele crisis, werd dit toenmalige parlementsgebouw door artilleriebeschietingen in brand geschoten (Foto 4). Onvoorstelbaar wat hier allemaal gebeurde! Het is koud! Buiten liggen nog bergen sneeuw langs de wegen, herinneringen aan een lange koude winter. Ook hier verlangt men naar de lente.Vanuit het kantoor is een van de 7 typerende grote wolkenkrabbers te zien die Stalin in de periode van 1947 tot 1953 liet bouwen. Waar je ook bent in Moskou, als je even oplet zie je altijd wel een van die kolossen met de zo karakteristieke punt met de rode ster…. (Foto 5)

Het kantoor is gevestigd in een gerenoveerde, oude brouwerij uit de Soviettijd. (Foto 6) Ik krijg eerst een introductie over het bedrijf en haar activeiten en vervolgens is het mijn beurt: met uiteindelijk 3 presentaties. Over standaarden mbt sterilisatie, mijn ervaringen in Afrika en een virtuele rondleiding in de CSA van het ziekenhuis in Ede.

Aan het einde van de dag in het hotel een diner met Elena, Vladimir (hoofd project management) en Petr, hoofd CSA van Ziekenhuis Nr. 4. Heel sober! Ziekenhuizen hebben geen naam; men moet het met een nummer doen! Petr wordt gezien als authoriteit mbt sterilisatie in Rusland. Echt geweldig om met deze mensen van gedachten te mogen wisselen.

Die avond in het hotel aan het werk om de presentatie voor het congres voor te bereiden dat donderdag 4 april op het programma staat. Het congres vindt plaats in het gemeentehuis van Moskou, naast het Witte Huis, (zetel van de Russische Regering). Ik heb maar 30 minuten, inclusief vertalen! Moet dan in die korte tijd de boodschap kwijt. Het duizelt in mijn hoofd. Wat moet ik in Godsnaam in 15 minuten gaan vertellen? Uiteindelijk kiezen we voor het centrale thema: het belang van opleidingen; de presentatie van het boek past er helemaal in. De volgende dag werkten we de presentatie verder uit, samen met Elena en Ekaterina Shibanova; Ekaterina zal tijdens de presentatie de vertaling doen.

Sterilisatiecongres

Op donderdag dan naar de toren van het Moskouse gemeentehuis. Veel controle. Maar zonder problemen naar binnen. Bizar: in het gebouw is een beurs van outdoor-artikelen. Met de nadruk op messen. In alle vormen en maten. Eerst moet je door een uitgebreide controle, om vervolgens op een beurs te belanden waar de meest gruwelijke steekwapens te koop worden aangeboden…

Een verdieping hoger de stands van bedrijven voor ons sterilisatiecongres: met sterilisatoren, controlemiddelen, verpakkingsmaterialen enz. Waar ook PHS/DGM haar plek heeft veroverd. De begroeting is hartelijk! Iedereen is er klaar voor. Mensen drommen tussen de stands door. De zaal: dat grote theater! Met aan de zijkanten van het grote podium schilderingen met Orthodox-Russische taferelen. Het voor mijn gevoel intimiderende spreekgestoelte met een 4-tal microfoons en ernaast het praesidium met grote leren stoelen voor de voorgangers van het congres. Om 11 uur zal het mijn beurt zijn. Help, hier moet ik dadelijk staan…!

De opening van het congres gebeurt door de hoogst verantwoordelijke voor infectiepreventie van het Russische Ministerie van Gezondheid. Er worden staatsoorkondes en erkenningen uitgedeeld. Ook directeur van “ons” bedrijf PHS/DGM, krijgt een staatsoorkonde voor het vooruitstrevende werk van rondom infectiepreventie. Ik ben de 4^e spreker… Medewerker Dimitri introduceert de activiteiten van DGM. En dan ben ik aan de beurt. Voel de spanning in mezelf toenemen. Een soort koortserig gevoel. De zaal is driekwart gevuld. Ekaterina neemt plaats achter het spreekgestoelte (Foto 08). Vind het zelf verschrikkelijk om daar te staan. Na overleg kreeg ik een draadloze microfoon ter beschikking die me wat bewegingsvrijheid geeft. (Foto 09). Eerst een korte geschiedenis van de laatste decennia rondom sterilisatie in Nederland en Europa; het dodelijke ongeluk met niet-steriele infuusvloeistoffen in een Nederlands ziekenhuis als aanleiding tot regulering; de Europese eenwording, het ontstaan van Europese verbanden. De eerste normen. De rol van Nederland daarin. Een blik in een CSA in een ziekenhuis in Nederland (Ede). De introductie van steeds nieuw instrumentarium, dat ook steeds complexer wordt. Het belang van het borgen van kwaliteit. In elke stap van het proces. Met als sleutel: opleiding. Daarmee is de link naar het boek gauw gelegd. Hier sta ik, voor een publiek uit grote delen van Rusland. In het gemeentehuis van Moskou. Ik mag hier zijn. Mag een bijdrage leveren. Voel me enorm vereerd! En bedank iedereen die betrokken was bij de realisatie van het boek! En dank voor de uitnodiging hier te mogen zijn. Ekaterina doet het echt fantastisch goed. Heerlijk om op die manier als hecht team iets te presenteren!

De spanning zakt van me af. Het is voorbij. Goed gegaan. Met Olga en Sacha, beide medewerkers van het bedrijf, nu de stad in. Naar de Tretyakov Gallary. Het rijksmuseum van Moskou. Maak kennis met de grote Russische meesters. Vroebel, Surikov, Repin. De essentie van Rusland. Het enorme lijden dat de mensen hier ondergingen. De schoonheid van het land. Emoties zijn vastgelegd. Zoals het schilderij De Demon, geschilderd door Vroebel (1856-1910). Wat een kracht! De zittende, woeste gestalte; de emotie van het kwade, maar ook de triestheid, het verdriet, de traan op de wang. Het vrouwelijke. (Foto 10) Of het indringende schilderij van de de gevangenneming van Morozova wegens ketterij tijdens de reformatie van de Russisch-Orthodoxe kerk (1675). De kerk die allesdoordingend was in de samenleving. Splijting van de maatschappij op grond van religieuze overtuigingen. Het is nog helemaal o-zo aktueel tot de dag van vandaag.

We lopen naar het Bolshoi Theater, wat verderop (Foto 11). Gebouwd ter gelegenheid van de kroning van Alexander II in 1856. We mogen een opera bijwonen van de Italiaanse Verdi: de Traviata (De Dolende; in 1853 was de eerste voorstelling). Hier in de grootste culturele tempel van Rusland! Het is de 1752’e uitvoering en het 237^e seizoen(!). Naar binnen. Groteske barrokke hallen. Het gebouw is zojuist gerestaureerd. Het goud glittert, de kroonluchters met hun kristallen. De grote schilderijen. En dan het theater zelf. We zitten op het 2^e van de 5 balcons. (Foto 12) We krijgen een theater-verrekijker uitgereikt. Helemaal in stijl. Hebben een prima zicht op het toneel. De gouden ornamenten. Het rode fluweel. De hele entourage van luxe van de high society van oud-Rusland. Het ademt de sfeer, de allure. Verdi’s opera gaat, hoe kan het anders, over de tragiek van de liefde. Het drama, de emotie van relaties, intriges, families, ziekte en uiteindelijk sterven van de vrouw aan tuberculose. Het intense verdriet van de geliefde achterblijver. Een voorstelling met fantastische, steeds veranderende achtergronden. Het werd een overweldigende culturele avond!

Het stadsbeeld. Drukte zoals in elke stad. Onderhoud aan de wegen. De barre Russische winters eisen hun tol. In colonne blazen grote trucks met hogedrukspuiten de straten schoon.

De grijze woonwijken. Hier en daar nog grote schilderingen die herrinneren aan de Soviet-tijd. De stereotypen van de ideale socialistische maatschappij. (Foto 13: opschrift: Samen maken we het communisme). We passeren het standbeeld van de trotse boer en boerin met hamer en sikkel. Even buiten het echte centrum wordt een groot nieuw business centre uit de grond gestampt. (Foto 14) Futuristische wolkenkrabbers zullen de oude gebouwen van Stalin van hun plaats in de cityskyline gaan verdringen.

Epicentrum van Rusland: het Rode Plein

Het weekend! Olga, medewerkster van DGM, haalt me al om 9 uur op in het hotel. Naar het centrum van de stad. Moskou is, evenals Amsterdam, in concentrische circels gebouwd. Met het Kremlin en het Rode Plein als middelpunt. Koooouddddd. We nemen eerst een koffie in de Mac Donalds, met uitzicht op de muren van het Kremlin. Geopend in de periode van Glasnost (openheid) en Perestroyka (herstructurering) in Gorbachovs tijd (negentiger jaren van de vorige eeuw). Het werd een symbool van grote veranderingen in Soviet-Rusland. We ontmoeten ook Sacha, de PR-medewerker van DGM en steken over naar de toegang tot het Rode Plein. Het grote plein strekt zich voor me uit. (Foto 15) Rechts de muur en torens van het Kremlin. Voor de muur het Mausoleum van Lenin, nu verscholen onder een grote witte opblaastent; het wordt gerestaureerd. Recht voor me, in de verte, de Kathedraal van Pokrovsky, waarvan de bonte koepels doen denken aan de punt van een softijs. De Kathedraal werd gebouwd in opdracht van Ivan de Verschrikkelijke en werd in 1561 ingezegend. Olga vertelt. Onze gids. (Foto15) Denk aan het lied van Gilbert Becauld: Natalie; la Place Rouge… Het gevoel dat het lied met zoveel kracht uitdraagt. Links een groot warenhuis in oud-Russische stijl. De politie is op de achtergrond aanwezig. Het is nog niet druk. De koude wind snijdt in het gezicht. Het voelt helemaal Rusland. Olga wijst op de executieplaats, vlak voor de kathedraal. Er werden decreten uitgevaardigd en er vonden executies plaats. Kerk en executies: onlosmakelijk met elkaar verbonden. Die Kathedraal; hoogtepunt van Russische religie, kunst en cultuur. (Foto 16) Het nationale symbool waarmee allles wat Russisch is lijkt te worden samengevat. Nationaal icoon. Binnen fantastische frescos, in de zo typerende stijl van de Russisch-Orthodoxe kerk. Goud is overvloedig aanwezig. De pracht en praal die de kerk wilde uitdragen. (Foto 17) Vanuit een toren hebben we een fantastisch overzicht op het plein. (Foto 18) Olga vertelt over Ivan de Verschrikkelijke, die zijn zoon doodde. Over Peter de Grote. Over Lenin’s Octoberrevolutie van 1917; de tijd van de koude oorlog. Gorbachov, die een einde maakte aan de oude Soviet tijd. Oh, het wervelt in mijn hoofd. Zo enorm veel is hier gebeurd. Zoveel leed geleden! Zoveel geschiedenis geschreven.

In de middag een jongensdroom die uitkomt. Bezoek aan het Space Travel Memorial Centre! (Foto 19) Waar alles te zien en te ervaren is over de Russische ruimtevaart. De vroege ontwikkelingen, de lancering van de eerste Sputnik in 1957 (Foto 20), de race om de ruimte met Amerika. Yuri Gagarin, in 1961 de eerste man in de ruimte, absolute held uit de Soviet tijd. Bezoekers zijn vooral veel schoolkinderen; men wil de kinderen iets meegeven van de grote opwinding van de tijd dat de mens voor het eerst zijn planeet verliet! En het voedt natuurlijk ook de nationale trots. (Foto 21)

Soviet Sunday.

Alleen op stap. Uitproberen van de Metro. Het openbaar vervoer. Metrostations veelal in de stijl van oude sovietgebouwen. Monumenten zijn het. Het dichtsbijzijnde metrostation is Dynamo (Foto 22), naast het grote stadion van Dynamo Moskou. Het ondergaat echter op dit moment een grote renovatie. Toch wennen dat Russisch. Heb het Russiche alfabet maar in mijn boekje geschreven. Ook hier, zoals eerder in Japan, het gevoel van het kind dat net leert lezen. Er zijn wel overeenkomstige letters. Maar ook heel veel is anders. Zo heb ik gedacht dat cccp gewoon cccp is, maar het is eigenlijk sssr! Oefenen is ook hier weer de enige oplossing tot begrip… als 59-jarige weer leren lezen. Je bent nooit te oud! Cccp blijkt Russische afkorting van Союз Советских Социалистических Республик (СССР); in onze letters: Sojoez Sovjetskich Sotsialistitsjeskich Respoeblik (SSSR), vertaald: Unie van Socialistische Sovjetrepublieken: USSR.

Kremlin: Kathedralen en kanonnen

Het Kremlin; het machtcentrum van Rusland. Eeuwenlang. Loop door de poort van de Tuin van Alexandrov. Aan de linkse kant voor de Kremlinmuur, het monument van onbekende soldaat, als eerbetoon aan de talloze onbekende gevallen soldaten tijdens de 2^e Wereldoorlog. De eeuwige vlam met altijd aanwezige wacht eren hen. Ik kom op een goed moment! Een eindje verderop klinkt het geluid van marcherende soldaten. Met straffe tred komt een viertal deze kant op. Ben vrijwel alleen. Aanschouw het. Het stampende geluid van de laarzen. De elegante, maar ook intimiderende beweging van de rechter arm. Het geweer recht omhoog, balancerend op de palm van de linker hand. De zwarte laarzen komen tot borsthoogte. In een straffe beweging. Een begeleider houdt het in de gaten, en geeft commando’s. Ze marcheren naar het platform met de eeuwige vlam. Even staan ze stil. Het geweer op de grond; de blik strak naar voren gericht. Het is verder stil op het plein. Het geweer wordt weer opgepakt en de soldaten, in die zelfde strakke tred, macheren naar hun collegas, die ieder inmiddels uit hun wachthuisje zijn gekomen. Er wordt gewisseld. De nieuwe soldaten nemen hun plaats in. De oudere ploeg, in gelijke tred, komen naar voren, salueren aan het vuur en marcheren af. (Foto 23) Terug naar hun onderkomen, enkele honderden meters verderop. Langzaam sterft het stampen van de laarzen weg. De soldaten verdwijnen door een deurtje in de muur naar hun onderkomen. Het ritueel wordt elke dag, elk uur, herhaald. Een plaats waar soldaten rust kunnen vinden. Waar ze erkenning krijgen voor hun daden. Respect voor de gestorvenen.

Van hieruit naar de ingang van het Kremlin. Met een Engelse tourist die ik ontmoette, bezoek ik de Armoury: eigenlijk de wapenkamer. Maar er is verschrikklijk veel meer. Kroningsjuwelen, giften van grote staatslieden uit de hele wereld. Onvoorstelbare kostbare schatten, die elk hun moment van de historie van Rusland bezegelden. De koetsen, het wapentuig, de malienkolders, harnassen, de koningstronen. Serviezen van het kostbaarste materiaal. Wat een vakmanschap van de grote kunstenaars en ambachtslieden die aan deze objecten hebben gewerkt! Het is eigenlijk maar recent dat wij als gewone mensen dit allemaal zomaar kunnen zien!

Verder op het Kremlin naar het plein van de Kathedralen (Foto 24). De Kathedraal van de Aartsengel (1508), de Kathedraal van de verkondiging aan de Moeder Gods (1489), de Oespensky Kathedraal (1479), de klokketoren van Ivan de Grote 1508. De kerk van de Twaalf Apostelen (1653). Ervoor staat de koning der kanonnen: het Tsarenkanon (diameter van de loop 89 cm!) gebouwd in 1625 (Foto 25). Ernaast de lopen van een hele reeks mindere exemplaren. Kerken en kanonnen. Religie en wereldlijke macht zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Steriliseren op zijn Russisch.

Ik kan van de gelegenheid gebruik maken enkele ziekenhuizen te bezoeken. Hier aangeduid met een nummer: soberder kan het niet. Het eerste is Nr. 52, later nog naar Nr. 29 en Nr. 4.

De ingang van de ziekenhuizen is al even sober als de naam. Niets geen receptie. Geen welkomsthal zoals in de ziekenpaleizen in Nederland. Er is een uiterst eenvoudig toegangsgebouwtje (Foto 26). Geisoleerde warmwaterpijpen vormen een soort toegangspoort. Toppunt van soberheid.

Een ziekenhuis met 1400 bedden, 10 OK’s. Vele gebouwen. Er wordt hard gewerkt aan renovatie.

De sterilisatieafdeling (Foto 27), een oud, vermoeid gebouw. De ijzeren deur. We worden verwelkomd door Nelly, hoofd van de afdeling. Ze laat haar afdeling zien. Alle stappen van het proces kunnen we volgen. Hier is men vrij modern uitgerust, met dubbel-deur instrumentenwasmachines en 4 autoclaven waarvan er 3 gebruikt worden. Elk 7 cycli per dag. We komen eigenlijk op een verkeerd moment. Alle instrumentarium is alweer weg. Het nieuwe moet nog binnenkomen. Erg jammer. Het instrumentarium wordt in de OK eerst gedesinfecteerd en in bakken hier afgeleverd. De instrumentennetten die er nog staan zijn moe. Gekreukeld door jarenlang intens gebruik. Verpakt wordt gedeetelijk in crepe papier, papieren zakken, laminaatzakken en katoen Foto 28). Op de pakketten een label gemaakt van zeil, met een een stukje verband aan het net vastgebonden; met balpen is de sterilisatiehistorie van het pakket beschreven. Er is geen autoclaaf tape. Voor sterilisatie wordt een indicatorsticker op de textielpakketten geplakt. Erna worden ze eraf gehaald en in het sterilisatorlogboek geplakt. Enorm veel schrijfwerk, controles. Alles handmatig. Er wordt wel in dubbeldeurs autoclaven gesteriliseerd. (Foto 29). Het steriel magazijn is vrij klein. Vrijwel alle instrumentarium alles lijkt in omloop. Hierover kon ik echter geen duidelijke info krijgen. Via in loket van de opslagruimte worden de pakketten in zakken afgeleverd. De personeelskantine voelt als een huiskamer. Met bloemen en planten. We drinken een kop koffie met Russische chokolaatjes. De stroopwafels die ik haar gaf wil ze bewaren voor de pauze, samen met haar personeel. We nemen afscheid van Nelly. Wat enorm dapper om de afdeling te runnen! Bij het verlaten van de afdeling omhels ik haar. Dank haar voor haar inzet, voor iedereen die hier zijn werk doet. Ziekenhuis 29, dat we later bezochten is toegwijd aan H. Maria. Na het einde van de Soviet tijd mocht religie weer een plaats krijgen en zijn kerken en andere religieuze symbolen weer massaal in ere hersteld. De kapel van het ziekenhuis van is verre herkenbaar aan de gouden spitse koepel. We glippen even naar binnen. Een mevrouw verzorgt de kandelaars, haar kleine winkeltje. De blik omhoog. De kroonluchter. De heldere kleurrijke frescos met taferelen van de geboorte van Christus. (Foto 30) De begeleider tijdens ons bezoek, Pavel, steekt kaarsen aan voor het kruis. En staat even stil, in gedachten verzonken. (Foto 31) Voel de eerbied voor deze plek. Plek van troost, plek van innerlijke rust. Van vrede zoeken in jezelf.

Goodbye to the USSR

Maandag 8 April. De laatste stop voor vertrek op het kantoor van Pharmstandard. Ontmoeting met Elena en Vladimir (in de Soviettijd werkte hij als officier op een atoomonderzeeër(!) We bespreken nog de zakelijke kant van het bezoek, de afhandeling van de financiën. Er liggen mogelijkheden voor de toekomst. Een tweede druk voor het boek; training. Een laatste kop koffie. Ook hier afscheid. De omhelzing; dank haar voor alles wat ik heb mogen ervaren, beleven, zien.

Rusland, het land achter het ijzeren gordijn. Het beeld van het communistische gevaar, van spionnen, onze vijand, wodka, KGB, harde misdaad, repressie. Echter hoe dichter je bij de gewone mensen hoe anders het beeld wordt. Het werd een fantastische ervaring.

Nu hier op het het vliegveld. Schrijf de laatste woorden van deze mail. Ben ingechecked. Het vliegtuig staat klaar. Even later de ronken de motoren. Zie het giganantische Moskou onder me in het oosten verdwijnen. (Foto 32). De gedachten gaan alweer naar de terugkeer van Yoko, die donderdag na drie maanden terugkomt van haar reis naar Azie!

From Russia, with Love,

Jan Huijs